Η εφηβεία είναι η διαδικασία φυσιολογικών μεταβολών που συμβαίνουν στο σώμα ενός κοριτσιού καθώς αλλάζει σταδιακά και παίρνει τελικά την μορφή μιας ενήλικης γυναίκας. Μια από τις σημαντικότερες μεταβολές που συμβαίνουν στο σώμα είναι η έναρξη της περιόδου (έμμηνος ρύση).

 

Τι είναι η περίοδος (έμμηνος ρύση).

Όταν αρχίζει η εφηβεία, ο εγκέφαλός δίνει σήμα στο σώμα σας να παράγει ορμόνες. Κάποιες από αυτές τις ορμόνες θα προετοιμάσουν το σώμα σας κάθε μήνα για πιθανή εγκυμοσύνη. Αυτός είναι ο έμμηνος κύκλος σας. Οι ορμόνες θα αυξήσουν το πάχος του τοιχώματος της μήτρας (ενδομήτριο) ώστε να αποκτήσει περισσότερο αίμα και ιστούς. Δημιουργούνται έτσι κατάλληλες συνθήκες για να εμφυτευθεί εκεί αργότερα το γονιμοποιημένο ωάριο και να μεγαλώσει. Μία από τις ωοθήκες σας ταυτόχρονα απελευθερώνει ένα ωάριο. Η διαδικασία ονομάζεται ωορρηξία. Το ωάριο μετακινείται προς την μήτρα μέσα από μία από τις δύο σάλπιγγες. Αν το ωάριο δεν γονιμοποιηθεί με το σπέρμα, δεν θα προκύψει εγκυμοσύνη. Η τοίχωμα της μήτρας εκφυλίζεται, αποπίπτει και ρέει έξω από το σώμα μέσω του κόλπου. Η εκροή του αίματος και ιστού από την μήτρα είναι η περίοδος (έμμηνος ρύση).

 

Τι πρέπει να γνωρίζω για την περίοδο.

Έναρξη. Στα περισσότερα κορίτσια η περίοδος ξεκινά μεταξύ των 12 και 14 ετών, αλλά κάποιες φορές συμβαίνει νωρίτερα ή και αργότερα.

Διάρκεια. Όταν ξεκινήσετε να έχετε περιόδους, μπορεί να διαρκούν αρχικά μόνο λίγες ημέρες. Επίσης μπορεί να είναι πολύ ελαφριές. Πιθανόν να βλέπετε μόνο μερικές σταγόνες καφε-κόκκινου αίματος. Φυσιολογικά διαρκούν από 2 έως 7 ημέρες.

Συχνότητα. Ο έμμηνος κύκλος θεωρούμε ότι ξεκινά από την πρώτη ημέρα της αιμορραγίας. Η διάρκειά του υπολογίζεται μέχρι την πρώτη ημέρα της αιμορραγίας στον επόμενο κύκλο. Η μέση διάρκειά του είναι περίπου 28 ημέρες, αλλά μπορεί να έχει συχνότητα από 21 έως και κάθε 45 ημέρες. Συχνά δεν έχουν τακτικότητα τον πρώτο καιρό. Μπορεί κάποια περίοδος να μην έρθει (να χαθεί) ή να έχετε δύο περιόδους σε ένα μήνα. Αυτό είναι φυσιολογικό. Μπορεί να χρειαστούν περίπου 6 χρόνια μετά την πρώτη περίοδό σας για να αποκτήσετε έναν κανονικό κύκλο. Έχετε υπόψη σας ότι μια χαμένη περίοδος μπορεί να είναι ένα σημάδι εγκυμοσύνης αν είχατε σεξουαλική επαφή.

 

Ημερολόγιο περιόδου.

Είναι σημαντικό να παρακολουθείτε την περίοδό σας και να την καταγράφεται. Εάν το κάνετε αυτό κάθε μήνα, πιθανό να παρατηρήσετε ένα μοτίβο. Εάν υπάρχει σχετική σταθερότητα είναι πιο εύκολο να ξέρετε πότε θα είναι η επόμενη περίοδός σας. Υπάρχουν applications στο διαδίκτυο και στα τηλέφωνα με εφαρμογές που μπορούν να σας βοηθήσουν να παρακολουθείτε την περίοδο.

Στο ημερολόγιο σημειώστε την πρώτη ημέρα της αιμορραγίας με ένα “Χ” Βάλτε ένα “X” επίσης σε κάθε μία από τις επόμενες ημέρες που έχετε αιμορραγία. Υπολογίστε το πρώτο “X”, σαν την πρώτη ημέρα του κύκλου. Μετρήστε τις μέρες μέχρι να ξεκινήσει η επόμενη περίοδος.

 

Προσωπική φροντίδα στη διάρκεια της περιόδου

Οι σερβιέτες χρησιμοποιούνται για να απορροφούν το αίμα της περιόδου. Υπάρχουν και ταμπόν που απορροφούν τη ροή μέσα στον κόλπο σας. Οι σερβιέτες και τα ταμπόν χρησιμοποιούνται ξεχωριστά. Κάποιες φορές όμως μπορεί να χρησιμοποιηθούν ταυτόχρονα (π.χ. όταν υπάρχει μεγάλη ροή αίματος).

Οι σερβιέτες φοριούνται μέσα από το εσώρουχό για να απορροφούν άμεσα το αίμα. Είναι διαθέσιμες σε διάφορα μεγέθη, στυλ και πάχη. Μερικές έχουν επιπλέον υλικό στις πλευρές που ονομάζονται “φτερά” καλύπτοντας τις άκρες των εσωρούχων και βοηθούν να κρατηθεί η σερβιέτα στη θέση της παρέχοντας καλύτερη προστασία. Μια λεπτότερη, μικρότερη έκδοση της σερβιέτας είναι το “σερβιετάκι.” Μερικά κορίτσια φορούν σερβιετάκια στις τελευταίες ημέρες των περιόδων τους, όταν η ροή είναι ελαφρύτερη ή τις ημέρες που σκέφτονται ότι μπορεί να έρθει η περίοδος.

Αλλάξτε την σερβιέτα σας τουλάχιστον κάθε 4-8 ώρες, όποτε κρίνεται ότι είναι γεμάτη, όταν αισθάνεστε πολύ υγρή ή αν νιώθετε άβολα. Μερικά κορίτσια αλλάζουν σερβιέτα κάθε φορά που ουρούν.

Τα ταμπόν τοποθετούνται μέσα στον κόλπο. Μερικά έχουν ένα πλαστικό ή χαρτόνι σωλήνα (εφαρμοστής ή απλικατέρ) που βοηθά για να τοποθετηθεί το ταμπόν στη θέση του. Μερικά δεν έχουν εφαρμοστές και εισάγονται μόνο με τα δάχτυλά σας. Ένα κορδόνι που κρέμεται στην άκρη του ταμπόν μένει έξω από τον κόλπο σας και βοηθά να το αφαιρέσετε αργότερα.

Όπως και οι σερβιέτες, τα ταμπόν τα βρίσκουμε σε διαφορετικά μεγέθη, για πιο βαριές και ελαφρύτερες περιόδους. Το πακέτο ταμπόν θα σας ενημερώσει για τη ποσότητα της ροής που απορροφά. Ένα “extra” ταμπόν, για παράδειγμα, είναι μεγαλύτερο και προορίζεται για μεγάλη ροή. Ένα πιο λεπτό προορίζεται για μικρότερη ροή.

Θα πρέπει να το αλλάζετε τουλάχιστον κάθε 4-8 ώρες. Η παραμονή του ταμπόν για μεγάλο χρονικό διάστημα μέσα στον κόλπο έχει συνδεθεί με το σύνδρομο του τοξικού σοκ. Όταν η ροή σας είναι μεγαλύτερη, μπορεί να χρειαστεί να το αλλάζετε συχνότερα.

 

Ενοχλήσεις που συνοδεύουν την περίοδο

Μερικά κορίτσια έχουν επώδυνες κράμπες στο κάτω μέρος της κοιλιάς και στη μέση κατά την έναρξη της περιόδου. Κάποια παρουσιάζουν πονοκέφαλο και ζαλάδα. Τέλος κάποιες φορές μπορεί να εμφανίσουν εμετούς ή διάρροια.

Για να ανακουφιστείτε από τις επώδυνες κράμπες, δοκιμάστε τα εξής:

  • Πάρτε ιβουπροφαίνη (Nurofen ή Algofren) ή ναπροξένη (Naprosyn) αν δεν έχετε αλλεργία στην ασπιρίνη ή σοβαρό άσθμα. Εναλλακτικά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε παρακεταμόλη (Depon ή Panadol) ή Ponstan.
  • Η άσκηση βοηθά στην αντιμετώπιση του πόνου.
  • Τοποθετήστε μια θερμοφόρα την κοιλιά σας ή στη μέση σας (ανάλογα που πονάτε περισσότερο).

 

Διαταραχές της περιόδου

Αμηνόρροια. Αμηνόρροια σημαίνει να μην έχετε περίοδο. Για κάποια κορίτσια μπορεί να μην έχει ξεκινήσει η περίοδος μέχρι την ηλικία των 16 ετών, χωρίς ωστόσο να υπάρχει πρόβλημα. Όμως, είναι καλύτερα να δείτε τον ιατρό σας εάν είστε 15 ετών και δεν έχετε ακόμη περίοδο. Επίσης, πρέπει να μιλήσετε με τον ιατρό εάν η περίοδος ενώ έχει ξεκινήσει, σταμάτησε για περισσότερο από 3 μήνες.

Έντονη αιμορραγία (μηνορραγία). Εάν η αιμορραγία στην περίοδο είναι τόσο πολύ έντονη που αλλάζετε σερβιέτα ή ταμπόν κάθε μία ώρα ή αν η περίοδός σας διαρκεί περισσότερο από 7 ημέρες, θα πρέπει να μιλήσετε με τον ιατρό σας. Επικοινωνήστε επίσης μαζί του αν έχετε ταχυκαρδία ή ζάλη.

Ασταθής (ακανόνιστος) κύκλος. Εάν είχατε αρχικά τακτικό κύκλο και στη συνέχεια η περίοδος έγινε ακανόνιστη για αρκετούς μήνες μιλήστε με τον ιατρό σας. Επίσης συμβουλευτείτε τον εάν η περίοδός σας έρχεται συνεχώς (περισσότερες από 3 φορές τουλάχιστο) πιο συχνά από κάθε 21 ημέρες ή αργότερα από κάθε 45 ημέρες.

 

Το παραπάνω ενημερωτικό κείμενο περιέχει γνώμες και πληροφορίες για θέματα σχετικά με την υγεία της γυναίκας. Δεν υπαγορεύει κάποιον αποκλειστικό τρόπο για την αντιμετώπιση ενός θέματος υγείας και δεν αποκλείει άλλους αποδεκτούς τρόπους θεραπείας.

Ο γιατρός σας είναι η καλύτερη πηγή πληροφοριών για τις ερωτήσεις και τις ανησυχίες που σχετίζονται με το ιατρικό σας πρόβλημα.