Ιλαρά και εγκυμοσύνη.

H ιλαρά είναι μια ιογενής λοίμωξη υψηλής μεταδοτικότητας που οφείλεται στον ιό της ιλαράς. Τα κρούσματα ιλαράς εμφανίζονται συνήθως στο τέλος του χειμώνα και τις αρχές της άνοιξης και η νόσος είναι πιο σοβαρή στην εγκυμοσύνη κυρίως λόγω επιπλοκών που μπορεί να παρουσιάσει στη μητέρα και το έμβρυο.

Για την πρόληψη της ιλαράς κυκλοφορεί εδώ και πολλά χρόνια ένα τριπλό εμβόλιο που προφυλάσσει επίσης και από την παρωτίτιδα και την ερυθρά (MMR: measles, mumps, and rubella vaccine)

Εμβόλιο της ιλαράς και εγκυμοσύνη.

Το εμβόλιο για την πρόληψη της ιλαράς (MMR) δεν πρέπει να χορηγείται στην διάρκεια της εγκυμοσύνης, αλλά μόνο αμέσως μετά. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι περιέχει ζώντα εξασθενημένο ιό.
Είναι σημαντικό να μεσολαβήσουν 4 εβδομάδες από την ημέρα του εμβολιασμού μέχρι να επιχειρήσετε να μείνετε έγκυος.
Στις περιπτώσεις που το εμβόλιο κατά λάθος χορηγήθηκε στο 1^ο τρίμηνο της κύησης ή υπήρξε εγκυμοσύνη αμέσως μετά τον εμβολιασμό, δεν παρατηρήθηκε κάποιο πρόβλημα στην εξέλιξη της εγκυμοσύνης και στα μωρά που γεννήθηκαν.
Είναι ασφαλές για θηλάζουσες μητέρες να κάνουν το εμβόλιο. Ο θηλασμός δεν επηρεάζει την ανοσολογική απάντηση και άρα την αποτελεσματικότητα του εμβολίου. Το εμβόλιο επίσης δεν επηρεάζει το μωρό μέσω του θηλασμού και του γάλακτος της μητέρας.
Εάν είστε έγκυος είναι σημαντικό οι άνθρωποι με τους οποίους έρχεστε σε επαφή να έχουν εμβολιαστεί. Οι εξασθενημένοι ιοί ιλαράς-παρωτίτιδας-ερυθράς που περιέχει το εμβόλιο δεν μεταδίδονται από ένα άτομο που μόλις έχει εμβολιαστεί. Εμβολιάστε κανονικά τα άλλα παιδιά σας σύμφωνα με το πρόγραμμα ακόμα και όταν είστε έγκυος.
Η παρουσία μιας ήπιας αδιαθεσίας, όπως η εμφάνιση ενός κοινού κρυολογήματος δεν πρέπει να σας αποτρέψει από το να κάνετε το MMR, ή οποιοδήποτε άλλο εμβόλιο.

Προφυλαχτείτε από την ιλαρά πριν μείνετε έγκυος.

Πριν μείνετε έγκυος βεβαιωθείτε ότι έχετε εμβολιαστεί για την ιλαρά, ελέγξτε εάν έχετε κάνει το εμβόλιο MMR. Η νόσος είναι επικίνδυνη για μια έγκυο γυναίκα και το αναπτυσσόμενο μωρό της ειδικά στο πρώτο τρίμηνο της κύησης.
Εάν στο παρελθόν είχατε κάνει μόνο μία δόση του MMR και προσπαθείτε να μείνετε έγκυος, συζητείστε το ενδεχόμενο να κάνετε προηγουμένως μία επαναληπτική δόση του εμβολίου.
Όταν υπάρχει αμφιβολία για το εάν έχετε κάνει το MMR μπορείτε να ζητήσετε από τον ιατρό σας να ελέγξει εάν έχετε αντισώματα για τον ιό της ιλαράς (γίνεται με εξέταση αίματος). Ο έλεγχος αντισωμάτων για τον ιό της ερυθράς δεν σας καλύπτει και για την ιλαρά. Στην περίπτωση δεν έχετε αντισώματα ή ο τίτλος αντισωμάτων είναι χαμηλός και δεν παρέχει ανοσία θα σας προταθεί να κάνετε επαναληπτική δόση του MMR.
Σε περίπτωση αμφιβολίας ή ανεπαρκούς τεκμηρίωσης ότι υπήρχε εμβολιασμός με MMR στο παρελθόν είναι καλύτερα να κάνετε μία δόση του εμβολίου. Δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος ακόμη και εάν αργότερα αποδειχθεί ότι το εμβόλιο είχε γίνει.

Παρόλο που η νόσος σήμερα είναι σπάνια λόγω του εμβολιασμού όποιος δεν έχει εμβολιαστεί διατρέχει τον κίνδυνο να την εμφανίσει εάν έρθει σε επαφή με άτομο που νοσεί, λόγω της πολύ υψηλής μεταδοτικότητας.

Τι πρέπει να προσέχετε όταν είστε έγκυος.

Η ιλαρά είναι επικίνδυνη για την υγεία της εγκύου καθώς και του μωρού της. Η ίδια έχει περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσει τις πιο σοβαρές επιπλοκές της νόσου και το μωρό που κυοφορεί κινδυνεύει να αποβληθεί ή να γεννηθεί πρόωρα.
Εάν είστε έγκυος και δεν έχετε ανοσία στην ιλαρά αποφύγετε να βρίσκεστε σε πολυσύχναστα μέρη ιδίως εάν υπάρχει επιδημία ιλαράς στην περιοχή που μένετε.
Επίσης εάν δεν έχετε ανοσία αποφύγετε την επαφή με παιδιά που δεν έχουν εμβολιαστεί.
Σε περίπτωση που υπάρχει επιδημία ιλαράς στο μέρος που ζείτε μπορείτε να ελέγξετε με μία απλή εξέταση αίματος εάν έχετε αντισώματα για την ιλαρά, ώστε να είστε ήσυχη.
Εάν έχετε έρθει σε επαφή με κάποιον που έχει ιλαρά και ξέρετε ότι δεν έχετε ανοσία ενημερώστε τον ιατρό σας. Παθητική ανοσοποίηση με ανοσοσφαιρίνη (IVIG) εφαρμόζεται μέσα στις πρώτες 6 ημέρες από την έκθεση στον ιό σε ευπαθή άτομα (βρέφη κάτω του έτους, εγκυμονούσες και άτομα με ανοσοκαταστολή) (www.keelpno.gr ). Η θεραπεία μπορεί να μειώσει την ένταση των συμπτωμάτων σας αλλά δεν υπάρχει τεκμηρίωση ότι ελαττώνει τον κίνδυνο επιπλοκών για το μωρό σας.
Εάν υποψιάζεστε ότι έχετε συμπτώματα ιλαράς είναι σημαντικό μην έρθετε σε επαφή με άλλες γυναίκες που εγκυμονούν. Μιλήστε τηλεφωνικά με τον ιατρό σας και αποφύγετε να παραμείνετε στην αίθουσα αναμονής ιατρείου ή νοσοκομείου με άλλες εγκυμονούσες.

Μπορεί η ιλαρά να επηρεάσει το μωρό μου στην διάρκεια της εγκυμοσύνης;

Η ιλαρά στην διάρκεια της εγκυμοσύνης ευτυχώς δεν προκαλεί συγγενείς ανωμαλίες στο έμβρυο. Υπάρχει όμως μεγαλύτερος κίνδυνος για:

Αποβολή.
Ενδομήτριο θάνατο του εμβρύου.
Πρόωρο τοκετό.

Τι πρέπει να ξέρω για την ιλαρά;

Η ιλαρά έχει πολύ υψηλή μεταδοτικότητα. Αν και κυρίως αφορά μικρά παιδία, κάποιος που δεν έχει επαρκή ανοσία μπορεί να νοσήσει σε οποιαδήποτε ηλικία.
Μεταδίδετε εύκολα από άτομο σε άτομο με σταγονίδια που αποβάλλονται με τον βήχα και σπανιότερα με αντικείμενα που μολύνθηκαν πολύ πρόσφατα από εκκρίσεις ή και από δερματική επαφή με ασθενείς.
Είναι τόσο μεταδοτική που ένας που νοσεί το μεταδίδει στο 90% των ατόμων χωρίς ανοσία με τους οποίους έρχεται σε επαφή.
Ο χρόνος επιβίωσής του ιού στον αέρα ή σε επιφάνειες αντικειμένων είναι μικρότερος των 2 ωρών.
Μετά την έκθεση στον ιό τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν μετά από 6 με 21 ημέρες, συνήθως όμως 10 ημέρες είναι το πιο συχνό διάστημα.
Τα πρώτα συμπτώματα μοιάζουν με απλό συνάχι: πυρετός, βήχας, αδιαθεσία, καταρροή, δακρύρροια, επιπεφυκίτιδα και φωτοφοβία. Μικρές κηλίδες εμφανίζονται μέσα στο στόμα (κηλίδες του Koplik).
Το καφε-κόκκινο εξάνθημα εμφανίζεται συνήθως περίπου 2 με 4 ημέρες μετά τα συμπτώματα που αναφέραμε παραπάνω.Το εξάνθημα απλώνεται από το κεφάλι στον κορμό και στα κάτω άκρα.
Η μετάδοση γίνεται 4 ημέρες πριν την εμφάνιση του εξανθήματος έως 4 ημέρες μετά. Μπορείτε να κολλήσετε ιλαρά από κάποιο άτομο πριν ακόμη αυτό εμφανίσει το χαρακτηριστικό εξάνθημα. Το μέγιστο της μετάδοσης είναι από την έναρξη των συμπτωμάτων που μοιάζουν με συνάχι μέχρι και 3-4 ημέρες μετά την εμφάνιση του εξανθήματος.
Υψηλότερο κίνδυνο διατρέχουν: βρέφη και παιδιά ηλικίας κάτω των 5 ετών, εγκυμονούσες, ενήλικες μετά την ηλικία των 20 και άτομα με ανοσοκαταστολή.
Συχνές επιπλοκές της ιλαράς (10% των) είναι η ωτίτιδα και οι διάρροιες.
Πιο σοβαρές επιπλοκές όπως η πνευμονία συμβαίνει σε ποσοστό 5% στα παιδία.
Εγκεφαλίτιδα με σοβαρές επιπτώσεις στην διανοητική ανάπτυξη του παιδιού συμβαίνει σε 1:1000 περιπτώσεις.
Η πιθανότητα θανάτου στα παιδιά στις ανεπτυγμένες χώρες είναι 1-2:1000 περιπτώσεις.
Δεν υπάρχει θεραπεία για την ιλαρά παρά μόνο υποστηρικτική αγωγή.

Τι πρέπει να γνωρίζω για το εμβόλιο της ιλαράς;

Εάν έχετε κάνει μόνο μία δόση του εμβολίου στο παρελθόν υπάρχει 5-7% πιθανότητα να μην έχετε αναπτύξει ικανοποιητική ανοσία. Η πιθανότητα μειώνεται στο 1-2% μετά από μία δεύτερη, αναμνηστική δόση.
Τα παιδία πρέπει να κάνουν2 δόσεις εμβολίου MMR. Η 1^η στους 12-15 μήνες και η 2^η στα 4 με 6 χρόνια.
Σε ενήλικες που δεν έχουν ανοσία ή δεν έχουν κάνει το εμβόλιο μία δόση αρκεί.
Δεν αναφέρονται σοβαρές παρενέργειες από το εμβόλιο. Ήπιος πόνος παροδικό εξάνθημα, πρήξιμο στο σημείο της ένεσης και χαμηλή πυρετική κίνηση είναι οι πιο συχνές.
Όπως σε όλα τα φαρμακευτικά σκευάσματα υπάρχουν αντενδείξεις και περιπτώσεις όπου δεν συστήνεται να γίνεται. Διαβάστε το φύλο οδηγιών.
Η ιλαρά είναι λιγότερο συχνή σήμερα λόγω του εμβολίου που γίνεται εδώ και δεκαετίες στην χώρα μας.

Περισσότερες πληροφορίες