Αν σε μία προηγούμενη εγκυμοσύνη χρειάστηκε να κάνετε καισαρική τομή, τότε στην επόμενη, έχετε 2 επιλογές σχετικά με το πως μπορείτε να γεννήσετε:
- Μπορείτε να προγραμματίσετε να κάνετε μία (νέα) καισαρική τομή.
- Μπορείτε να προσπαθήσετε να γεννήσετε κολπικά.
Οι όροι που χρησιμοποιούνται διεθνώς είναι:
- ERCS (Elective Repeated Caesarean Section) δηλαδή, προγραμματισμένη επαναλαμβανόμενη καισαρική τομή.
- TOLAC (Trial Of Labour After Caesarean) δηλαδή, προσπάθεια για φυσιολογικό (κολπικό) τοκετό μετά από καισαρική τομή.
- VBAC (Vaginal Birth After Caesarean) δηλαδή, φυσιολογικός (κολπικός) τοκετός μετά από καισαρική τομή.
Αν δεν έχετε κάποιο πρόβλημα υγείας τόσο το VBAC όσο και η προγραμματισμένη καισαρική είναι ασφαλείς επιλογές:
- Δεν είναι όλες οι περιπτώσεις κατάλληλες για να επιχειρηθεί VBAC.
- Αν υπάρχουν οι σωστές προϋποθέσεις 3 στις 4 γυναίκες μπορούν να γεννήσουν φυσιολογικά μετά από καισαρική.
- Το VBAC πρέπει να γίνεται σε οργανωμένο νοσοκομείο που πληροί προδιαγραφές ασφαλείας για την μητέρα
Είναι η περίπτωσή μου κατάλληλη για VBAC;
Εάν έχετε κάνει καισαρική τομή και σκέφτεστε να δοκιμάσετε να κάνετε VBAC θα πρέπει γνωρίζετε ότι αυτό μπορεί να μην είναι εφικτό ή ασφαλές κάθε φορά. Το ιατρικό ιστορικό, οι προηγούμενες εγκυμοσύνες και η πορεία της παρούσας κύησης πρέπει να εξεταστούν. Πολλές φορές μια νέα, προγραμματισμένη καισαρική τομή παραμένει η ασφαλέστερη επιλογή.
Για να γίνει σωστή εκτίμηση της κατάστασης πρέπει να λάβουμε υπόψη μας:
- Για ποιό λόγο κάνατε καισαρική την προηγούμενη φορά.
- Εάν υπάρχει ιστορικό προηγούμενου κολπικού τοκετού (πριν την καισαρική).
- Εάν υπήρχαν επιπλοκές και προβλήματα μετά την προηγούμενη καισαρική.
- Το είδος της τομής που έγινε στην μήτρα.
- Ποια ήταν η εμπειρία σας από τους προηγούμενους τοκετούς.
- Εάν στην παρούσα εγκυμοσύνη υπάρχουν προβλήματα ή επιπλοκές.
- Πόσα παιδιά σκέφτεστε να κάνετε; Εάν επιθυμείτε να αποκτήσετε πολυμελή οικογένεια αξίζει να δοκιμάσετε να κάνετε VBAC καθώς οι πιθανές επιπλοκές αυξάνουν με κάθε νέα καισαρική.
Η κατάλληλη στιγμή να συζητήσετε με τον ιατρό και την μαία σας τις επιλογές που έχετε, είναι περίπου στις 28 εβδομάδες (7ος μήνας κύησης). Το ιστορικό και οι συνθήκες της τρέχουσας εγκυμοσύνης θα σας βοηθήσουν να πάρετε μαζί την απόφαση.
Ποια είναι τα οφέλη ενός VBAC
Οι πιθανότητες επιπλοκών μετά από ένα επιτυχημένο VBAC είναι λιγότερες από ότι μετά από μία καισαρική. Τα οφέλη που θα έχετε μετά από ένα επιτυχημένο VBAC είναι:
- Αποφυγή χειρουργικής επέμβασης και των επιπλοκών που την συνοδεύουν.
- Μεγαλύτερη πιθανότητα φυσιολογικού τοκετού σε επόμενες εγκυμοσύνες.
- Ταχύτερη διάρκεια ανάρρωσης και συντομότερη επάνοδος στις καθημερινές δραστηριότητες.
- Γρηγορότερη επαφή με το μωρό σας και μικρότερη πιθανότητα να αντιμετωπίσει αναπνευστική δυσχέρεια μετά τον τοκετό.
- Μικρότερος κίνδυνος μόλυνσης.
- Μικρότερη απώλεια αίματος.
Επιπλέον:
- Πολλές γυναίκες επιθυμούν να βιώσουν την εμπειρία ενός φυσιολογικού τοκετού, και με ένα επιτυχημένο VBAC αυτό επιτυγχάνεται.
- Αν προγραμματίζετε να κάνετε περισσότερα παιδιά, ένα επιτυχημένο VBAC θα βοηθήσει να αποφύγετε τα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν εάν κάνετε πολλές καισαρικές τομές. Τέτοια προβλήματα αφορούν τραυματισμό της ουροδόχου κύστης και του εντέρου, την παρουσία διεισδυτικού πλακούντα και την πιθανότητα να χρειαστεί αφαίρεση της μήτρας (υστερεκτομή).
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι από το VBAC
Το VBAC είναι μία διαδικασία που εμπεριέχει σοβαρούς, μερικές φορές κινδύνους. Η σοβαρότερη επιπλοκή, αν και σπάνια, είναι η ρήξη της ουλής της προηγούμενης καισαρικής. Η κατάσταση αυτή συμβαίνει σε λιγότερο από το 1% των περιπτώσεων και είναι επικίνδυνη, γιατί ουσιαστικά η μήτρα ανοίγει στο σημείο που είχε γίνει η προηγούμενη καισαρική τομή:
- για την μητέρα γιατί προκαλείται εσωτερική αιμορραγία λόγω της ρήξης της μήτρας, και
- για το έμβρυο γιατί διακόπτεται η παροχή αίματος (και άρα οξυγόνου) απότομα.
Η πιθανότητα ρήξης αυξάνεται κατά 2-3 φορές όταν γίνεται πρόκληση τοκετού. Αν υπάρχουν σημάδια ρήξης της ουλής, το μωρό σας πρέπει να γεννηθεί γρήγορα με επείγουσα καισαρική τομή. Επίσης ρήξη της ουλής μπορεί να οδηγήσει σε υστερεκτομή και μεγάλη αιμορραγία ώστε να υπάρχει ανάγκη μετάγγισης αίματος.
Άλλα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν με το VBAC είναι:
- Επείγουσα καισαρική τομή μπορεί να χρειαστεί στο 25% των περιπτώσεων. Οι επιπλοκές σε μία επείγουσα καισαρική είναι περισσότερες από ότι εάν γινόταν προγραμματισμένα. Συνηθέστερα γίνεται, όταν ο τοκετός δεν εξελίσσεται ή όταν υπάρχει ανησυχία για την καλή κατάσταση του μωρού σας.
- Επίσης υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα να χρειαστείτε μετάγγιση αίματος όταν κάνετε επείγουσα καισαρική σε σχέση με μία προγραμματισμένη επέμβαση.
- Επιπλοκές που αφορούν το μωρό σας, όπως ο κίνδυνος εγκεφαλικής βλάβης ή θανάτου αυξημένος σε σχέση με το να κάνετε προγραμματισμένη καισαρική. Παραμένουν όμως σπάνιες και σε ποσοστά παρόμοια με εκείνα κάθε φυσιολογικού τοκετού.
- Πάντα υπάρχει η πιθανότητα να χρειαστεί να κάνετε υποβοηθούμενο τοκετό στο τέλος, δηλαδή να χρειαστεί ο ιατρός να χρησιμοποιήσει βεντούζα για την έξοδο του εμβρύου.
- Τέλος υπάρχουν πάντα οι κίνδυνοι που αφορούν έναν φυσιολογικό τοκετό όπως η ρήξη του κόλπου, ρήξη του σφιγκτήρα του ορθού, η μόλυνση και η απώλεια αίματος.
Σε ποιες περιπτώσεις είναι καλύτερα να αποφύγετε το VBAC
Είναι καλύτερα να αποφύγετε το VBAC σε περιπτώσεις που υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να συμβεί ρήξη της ουλής της καισαρικής. Τέτοιες περιπτώσεις είναι:
- Αν η προηγούμενη καισαρική δεν έγινε στο κατώτερο σημείο της μήτρας αλλά ψηλά στο τοίχωμά της. Το κατώτερο τμήμα της μήτρας είναι περισσότερο ελαστικό, δεν συμμετέχει έντονα στις συσπάσεις του τοκετού και είναι λιγότερο πιθανό να υποστεί ρήξη.
- Αν έχετε κάνει περισσότερες από μία καισαρικές.
- Αν είχατε ρήξη μήτρας σε προηγούμενο τοκετό.
- Αν έχετε κάνει ινομυωματεκτομή και τα ινομυώματα ήταν μέσα στο τοίχωμα της μήτρας (ενδοτοιχωματικά).
Επίσης είναι καλύτερα να κάνετε καισαρική εάν υπάρχουν προβλήματα στην παρούσα εγκυμοσύνη που την καθιστούν απαραίτητη.
Το VBAC είναι πιθανό να επιτύχει
Αν έχετε στο ιστορικό σας μία μόνο καισαρική, η εγκυμοσύνη σας δεν έχει προβλήματα και ο τοκετός ξεκίνησε αυτόματα, η πιθανότητα να γεννήσετε κολπικά είναι περίπου 75%.
Η πιθανότητα να είναι επιτυχημένο το VBAC είναι μεγαλύτερη εάν:
- Είχατε στο παρελθόν έναν φυσιολογικό τοκετό (πριν την καισαρική ή αν είχατε επιτυχημένο VBAC). Το ποσοστό επιτυχίας τότε είναι 80-90%.
- Ο τοκετός ξεκινήσει αυτόματα.
- Δεν έχετε πολλά κιλά (δείκτης μάζας σώματος μικρότερο από 30).
- Έχει μεσολαβήσει μεγάλο χρονικό διάστημα από την προηγούμενη εγκυμοσύνη.
Το VBAC είναι πιθανό να αποτύχει
Μεγαλύτερες πιθανότητες αποτυχίας του VBAC υπάρχει όταν:
- Η προηγούμενη καισαρική έγινε επειδή δεν εξελίχθηκε ο τοκετός.
- Ο τοκετός ξεκινά με πρόκληση.
- Έχετε ξεπεράσει τις 40 εβδομάδες κύησης.
- Το βάρος του μωρού υπολογίζεται περισσότερο από 4 κιλά.
- Αν η μητέρα έχει αυξημένο βάρος.
- Αυξημένη ηλικία της μητέρας (μεγαλύτερη των 35 ετών).
Εκτός από την αποτυχία επίτευξης κολπικού τοκετού στις παραπάνω περιπτώσεις αυξάνεται η πιθανότητα επιπλοκών
Που μπορείτε να κάνετε VBAC
Το VBAC πρέπει να γίνεται σε τριτοβάθμιο νοσοκομείο. Κατάλληλος εξοπλισμός για την αντιμετώπιση τυχόν επείγουσας κατάστασης είτε αυτή αφορά το μωρό είτε την μητέρα είναι απαραίτητο να υπάρχει. Επίσης κατάλληλη εμπειρία εκ μέρους του νοσηλευτικού προσωπικού είναι σημαντική.
Μπορώ να επιλέξω να κάνω προγραμματισμένη καισαρική τομή;
Εάν το επιθυμείτε μπορείτε να κάνετε προγραμματισμένη καισαρική τομή στο τέλος της εγκυμοσύνης. Συνήθως γίνεται κοντά στις 39 εβδομάδες κύησης ώστε να είναι ελαττωμένες οι πιθανότητες να παρουσιάσει το μωρό αναπνευστική δυσχέρεια.
Τα πλεονεκτήματα μιας προγραμματισμένης καισαρικής είναι:
- Μικρότερος κίνδυνος ρήξης της μήτρας (1:1000 επεμβάσεις).
- Είναι πιο ασφαλής για το μωρό σας.
- Έχετε υπόψη σας ότι περίπου στο 10% των περιπτώσεων ο τοκετός ξεκινά αυτόματα πριν την προγραμματισμένη ημερομηνία της καισαρικής. Φυσικά ακόμη και τότε υπάρχει η δυνατότητα να γίνει επείγουσα καισαρική.
Τα μειονεκτήματα μιας προγραμματισμένης καισαρικής σε σχέση με το VBAC είναι:
- Κάθε νέα καισαρική έχει μεγαλύτερα ποσοστά επιπλοκών (π.χ. τραυματισμός της ουροδόχου κύστης και του εντέρου) και η διαδικασία διαρκεί περισσότερο χρόνο.
- Υπάρχει πιθανότητα επιπλοκών όπως σε κάθε καισαρική δηλαδή, μόλυνση του τραύματος, απώλεια αίματος και ανάγκη μετάγγισης.
- Ο κίνδυνος θρόμβωσης είναι μεγαλύτερος.
- Ο χρόνος ανάρρωσης είναι μεγαλύτερος.
Ο κίνδυνος αναπνευστικής δυσχέρειας για το μωρό είναι επίσης μεγαλύτερος σε περίπτωση καισαρικής. Συνήθως είναι ήπιο πρόβλημα που υποχωρεί γρήγορα. Συγκεκριμένα:
- Αφορά 2-3% των περιπτώσεων μετά από VBAC.
- Αφορά 4-5% των περιπτώσεων μετά από προγραμματισμένη καισαρική στις 39 εβδομάδες.
- Αφορά 6% των περιπτώσεων μετά από προγραμματισμένη καισαρική στις 39 εβδομάδες.
Στο ιατρείο μας
Εάν έχετε κάνει καισαρική τομή σε προηγούμενη εγκυμοσύνη το VBAC είναι μία επιλογή μαζί μας. Πριν μπείτε στο τελευταίο τρίμηνο της εγκυμοσύνης και την τελικά ευθεία, θα αξιολογήσουμε μαζί την κατάσταση και τα δεδομένα.
- Η αξιολόγηση της δυνατότητας να έχουμε ένα επιτυχές VBAC θα συνεχίζεται μέχρι την ώρα του τοκετού. Πιθανές αλλαγές στις συνθήκες θα λαμβάνονται συνεχώς υπόψη.
- Κατά την διάρκεια του τοκετού θα έχετε αποκλειστική και στενή φροντίδα. Είναι απαραίτητη επίσης η συνεχής της καρδίας του εμβρύου με καρδιοτοκογράφημα. Διαταραχές της καρδιακής του λειτουργίας είναι ένα από τα πρώτα σημάδια επικείμενης ρήξης της ουλής.
- Επισκληρίδιος αναισθησία μπορεί να γίνει ανάλογα με τις επιθυμίες της μητέρας.
- Στην παρακολούθηση του VBAC ακολουθούμε τις οδηγίες της Ελληνικής Μαιευτικής Γυναικολογικής Εταιρείας (ΕΜΓΕ), του Αμερικάνικου Κολλεγίου Μαιευτήρων Γυναικολόγων (ACOG) και του Βρετανικού Κολεγίου Μαιευτήρων Γυναικολόγων (RCOG).
Περισσότερες πληροφορίες
