Η δυσπεψία και οι καούρες είναι κοινά συμπτώματα σε διάφορες στιγμές της ζωής μίας γυναίκας. Στην εγκυμοσύνη τείνει να εμφανίζεται πιο συχνά και με πιο έντονες εκδηλώσεις.
- Περισσότερο πιθανό να εμφανιστεί σε γυναίκες που είχαν πρόβλημα με το πεπτικό τους (στομάχι και έντερο) και πριν την εγκυμοσύνη.
- Συνήθως αντιμετωπίζεται με αλλαγή στις διατροφικές και καθημερινές συνήθειες.
- Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση της δυσπεψίας είναι ασφαλή για τη μητέρα και το έμβρυο και στο πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης.
Συμπτώματα της δυσπεψίας (καούρας)
Με τον όρο δυσπεψία περιγράφονται μια ομαδα συμπτωμάτων, όπως:
- αίσθημα πόνου ή ακαθόριστης δυσφορίας στο επιγάστριο,
- φούσκωμα στην περιοχή του στομάχου,
- αίσθημα πληρώσεως και κορεσμού αμέσως μετά την λήψη έστω και μικρής ποσότητας τροφής,
- ρέψιμο και ναυτία ανεξάρτητα από την λήψη τροφής.
Τα συμπτώματα μπορεί να παρουσιάζονται ακόμη και όταν παραμένετε νηστική για πολλές ώρες, αλλά συνήθως προκαλούνται ή επιδεινώνονται μετά το φαγητό.
Αίτια της δυσπεψίας
Στην περίοδο της εγκυμοσύνης, σχεδόν 8 στις 10 γυναίκες θα εμφανίσουν δυσπεπτικά ενοχλήματα και καούρες, σε κάποια χρονική στιγμή. Τα συμπτώματα γίνονται πιο συχνά καθώς το έμβρυο αναπτύσσεται. Η δυσπεψία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης οφείλεται σε αλλαγές που συμβαίνουν στο πεπτικό σύστηματ και ιδίως στην λειτουργία του στομάχου:
- η αύξηση των επιπέδων των ορμονών, κυρίως της προγεστερόνης, είναι κυρίως υπεύθυνη στην αρχή της εγκυμοσύνης. Η προγεστερόνη προκαλεί χαλάρωση των μυών γενικά και ειδικά του γαστρο-οισοφαγικού σφιγκτήρα με αποτέλεσμα τα οξέα του στομάχου να ανεβαίνουν προς τον οισοφάγο. Επίσης η χαλάρωση των μυών είναι υπεύθυνη για την καθυστερημένη κένωση του στομάχου μετά το γεύμα,
- η αυξημένη πίεση στο στομάχι καθώς η μήτρα μεγαλώνει, επιδεινώνει την δυσπεψία καθώς προχωρά η εγκυμοσύνη.
Η πιο συνηθισμένη αιτία της δυσπεψίας στην εγκυμοσύνη είναι γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση. Εμφανίζεται όταν το οξύ του στομάχου ρέει πίσω από το στομάχι στον οισοφάγο και δημιουργεί τοπικό ερεθισμό με κυρίαρχο το αίσθημα του καύσου (καούρα) στην περιοχή του θώρακα, πίσω από το στέρνο.
Τι επιδεινώνει το αίσθημα τις καούρες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης;
Διατροφικοί παράγοντες αλλά και διάφορες παθολογικές καταστάσεις μπορεί να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν το αίσθημα της δυσπεψίας στην περίοδο της εγκυμοσύνης. Παραδείγματα είναι:
- τα λιπαρά τρόφιμα,
- τα πικάντικα τρόφιμα όπως τα κρεμμύδια, οι πιπεριές, ή το σκόρδο,
- το αλκοόλ και η καφεϊνη,
- το κάπνισμα,
- τρώγοντας πάρα πολύ πολύ γρήγορα,
- παθήσεις της χολής όπως η χολολιθίαση,
- το έλκος στομάχου και η γαστρίτιδα.
Πώς μπορώ να αντιμετωπίσω την δυσπεψία και τις καούρες στην εγκυμοσύνη;
- Αποφύγετε τρόφιμα που επιδεινώνουν το πρόβλημα όπως για παράδειγμα φαγητά λιπαρά και πικάντικα, και οι σάλτσες.
- Αποφύγετε επίσης όξινα ροφήματα όπως οι χυμοί φρούτων και κυρίως τον χυμό πορτοκαλιού. Μειώστε την κατανάλωση ροφήματος ζεστής σοκολάτας.
- Αποφύγετε τον καφέ και τα οινοπνευματώδη.
- Καταναλώστε μικρότερες ποσότητες φαγητού. Φάτε περισσότερες φορές την ημέρα και αντί για τρία μεγάλα γεύματα προτιμήστε 5-6 μικρότερα, με μικρά σνάκ ενδιάμεσα .
- Τρώτε το φαγητό σας αργά και προσεκτικά και καταπιείτε το καλά μασημένο.
- Μετά από κάθε γεύμα δώστε στον εαυτό σας ένα περιθώριο δύο με τρεις ώρες για να χωνέψετε πριν πάτε για ύπνο.
- Διακόψτε το κάπνισμα.
- Στην διάρκεια του ύπνου χρησιμοποιείστε δύο ή τρία επιπλέον μαξιλάρια για να κρατάτε το κεφάλι σας ψηλότερα. Εναλλακτικά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μία άνετη καρέκλα όταν αναπαύεστε.
- Φορέστε χαλαρά και άνετα ρούχα γύρω από τη μέση σας. Αποφύγετε τα στενά και σφιχτά ρούχα ιδίως όταν τρώτε.
- Μην σκύβετε μπροστά καθώς αυτό μπορεί να επιδεινώνει την παλινδρόμηση.
- Επικοινωνήστε με το ιατρό σας εάν κανένα από τα παραπάνω μέτρα δεν βοηθά και παρουσιάζετε έντονα δυσπεπτικά ενοχλήματα.
Τι φάρμακα μπορώ να χρησιμοποιήσω για να αντιμετωπίσω την δυσπεψία και τις καούρες;
Πριν χρησιμοποιήσετε οποιοδήποτε φάρμακο στην διάρκεια της εγκυμοσύνης μιλήστε με τον ιατρό σας για να επιβεβαιώσετε ότι είναι ασφαλές για εσάς. Ειδικά στο πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, φάση της οργανογένεσης του εμβρύου, η κατανάλωση φαρμάκων πρέπει να γίνεται με μεγάλη προσοχή και όπου είναι απαραίτητο. Τα φάρμακα πρέπει να δίνονται στην χαμηλότερη δόση και η διάρκεια της αγωγής να είναι η μικρότερη απαραίτητη για την ανακούφιση των συμπτωμάτων.
Είναι ευνόητο ότι πριν χρησιμοποιήσετε οποιοδήποτε φάρμακο πρέπει να διαβάσετε το φύλλο οδηγιών και να μην υπερβαίνετε την δοσολογία που συστήνεται.
Αντιόξινα
Τα αντιόξινα δρουν εξουδετερώνοντας το οξύ που παράγεται στο στομάχι και δημιουργούν ένα κάλυμμα που προστατεύει το τοίχωμα του οισοφάγου από τα γαστρικά οξέα. Αν και προσφέρουν άμεση ανακούφιση από την δυσπεψία και τις καούρες, δεν συστήνονται για μακροχρόνια χρήση σε επαναλαμβανόμενα δυσπεπτικά ενοχλήματα καθώς υπάρχουν πιο αποτελεσματικά φάρμακα.
Τα αντιόξινα χορηγούνται χωρίς να χρειάζονται συνταγή. Παραδείγματα είναι:
- Maalox plus μασώμενα δισκία ή πόσιμο διάλυμα. Συνήθης δόση είναι 2 μασώμενα δισκία ή 2 κουταλάκια (10ml), 1-2 ώρες μετά τα γεύματα και το βράδυ πριν από την κατάκλιση. Η διμεθικόνη που επίσης περιέχει το σκεύασμα προστατεύει από τον μετεωρισμό (φούσκωμα).
- Aludrox μασώμενα δισκία ή πόσιμο διάλυμα. Συνήθης δόση είναι 2 μασώμενα δισκία ή 2 κουταλάκια (10ml), 1-2 ώρες μετά τα γεύματα και το βράδυ πριν από την κατάκλιση.
- Simeco μασώμενα δισκία. Συνήθης δόση είναι 2 μασώμενα δισκία, 1-2 ώρες μετά τα γεύματα και το βράδυ πριν από την κατάκλιση.
Παρενέργειες εμφανίζονται περίπου σε 1 στις 10 περιπτώσεις και συνήθως αφορούν:
- δυσκοιλιότητα ή διάρροιες,
- ναυτία και εμέτους,
- επιπλέον αέρια ή αίμα στα κόπρανα.
Εάν μαζί με τα αντιόξινα παίρνετε καθημερινά συμπληρώματα σιδήρου ή ασβεστίου, φροντίστε να μην τα λαμβάνετε ταυτόχρονα γιατί μπορεί να επηρεάσουν την απορρόφηση τους. Πάρτε τα 2 ώρες πριν ή 2 ώρες μετά τα αντιόξινα.
Αλγινικά
Μερικά αντιόξινα συνδυάζονται και με μία άλλη ομάδα φαρμάκων που ονομάζονται αλγινικά. Ο συνδυασμός αυτός είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικός για την αντιμετώπιση της γαστρο-οισιφαγικής παλινδρόμησης και των συμπτωμάτων που προκαλεί. Επιπλέον της αντιόξινης δράσης δημιουργείται ένας προστατευτικός φραγμός πάνω από τα υγρά του στομάχου και τα εμποδίζει να εισέρχονται στον οισοφάγο. Δρουν άμεσα και καταπραΰνουν την καούρα μέσα σε 3 λεπτά, ανακουφίζουν αποτελεσματικά την δυσπεψία, ενώ η δράση τους συνεχίζεται για 4 ώρες.
Χορηγούνται επίσης χωρίς συνταγή και είναι:
- Gaviscon μασώμενα δισκία ή πόσιμο διάλυμα. Συνήθης δόση είναι 2 μασώμενα δισκία ή 2 κουταλάκια του γλυκού (10ml), 1-2 ώρες μετά τα γεύματα και το βράδυ πριν από την κατάκλιση.
- Algoral μασώμενα δισκία. Συνήθης δόση είναι 2 μασώμενα δισκία, 1-2 ώρες μετά τα γεύματα με ένα ποτήρι νερό.
Παρενέργειες εμφανίζονται σπάνια και συνήθως αφορούν δυσκοιλιότητα ή διάρροιες.
Συμπληρώματα σιδήρου ή ασβεστίου πρέπει να χορηγούνται με 2 ώρες απόσταση (πριν ή μετά) από την λήψη των αλγινικών, όπως ισχύει και για τα αντιόξινα.
Φάρμακα που καταστέλλουν την παραγωγή γαστρικού οξέος
Εάν τα αντιόξινα και τα αλγινικά δεν είναι αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση της δυσπεψίας τότε ίσως χρειαστεί να δοκιμάσετε μια διαφορετική κατηγορία φαρμάκων τα οποία καταστέλλουν την παραγωγή γαστρικού οξέος από το στομάχι.
Φάρμακα που είναι αποδεδειγμένα ασφαλή στην εγκυμοσύνη και χορηγούνται μόνο μετά από υπόδειξη ιατρού είναι:
Ρανιτιδίνη (Zantac) δισκία ή αναβράζοντα δισκία των 150mg.
Είναι ανταγωνιστής της ισταμίνης (Η2 blocker). Αναστέλλοντας την παραγωγή ισταμίνης ελαττώνεται η ποσότητα του οξέος που παράγεται από το στομάχι. Είναι αποτελεσματικό στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της δυσπεψίας που προκαλούνται από γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση και γενικά στην αντιμετώπιση του πόνου στο στομάχι. Δεν είναι αποτελεσματικό στην αντιμετώπιση της ναυτίας της εγκυμοσύνης.
Xορηγείται μία ή δύο φορές την ημέρα ανάλογα με την ένταση των συμπτωμάτων και την ώρα εμφάνισής τους. Επειδή η δράση του αργεί να εκδηλωθεί, είναι προτιμότερο να λαμβάνετε μισή με μία ώρα πριν από το γεύμα. Ακολουθήστε τις οδηγίες που σας δίνονται και πάρτε το φάρμακο τακτικά και όχι μόνο όταν έχετε συμπτώματα γιατί ίσως τότε να μην είναι αποτελεσματικό.
Πολύ σπάνια αναφέρονται παρενέργειες:
- πονοκέφαλο και αίσθημα ζάλης
- δυσκοιλιότητα ή διάρροιες
Θεωρείται ασφαλές στην εγκυμοσύνη και κατατάσσεται κατά FDA κατηγορία Β.
Ομεπραζόλη (Losec) δισκία των 20mg.
Ελαττώνει την έκκριση γαστρικού οξέος αναστέλλοντας την αντλία πρωτονίων στα κύτταρα του στομάχου. Θεωρείται πιο αποτελεσματικό από το Zantac στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της γαστρο-οισοφαγικής παλινδρόμησης.
Συνήθως χορηγείται μία φορά κάθε μέρα. Αν μετά από πέντε ημέρες τα συμπτώματά δεν έχουμε βελτιωθεί τότε ίσως χρειαστεί να αυξήσετε την δόση σε δύο χάπια την ημέρα..
Σπάνια προκαλεί παρενέργειες όπως;
- πονοκέφαλο και ζάλη
- διάρροια , δυσκοιλιότητα
- ναυτία και έμετο
Στο ιατρείο μας
Σε περίπτωση που υπάρχουν σοβαρά δυσπεπτικά ενοχλήματα και καούρες στην εγκυμοσύνη προτείνουμε:
- Αρχικά συστήνουμε αλλαγή στην καθημερινότητα και τις διατροφικές συνήθειες, ίσως και με την βοήθεια κάποιου διατροφολόγου.
- Αν τα συμπτώματα εμφανίζονται συχνότερα από τρεις φορές την εβδομάδα τότε προτείνουμε φαρμακευτική αγωγή. Το Gaviscon είναι η πρώτη μας επιλογή και προσαρμόζουμε τις οδηγίες λήψης του ανάλογα με την εντάση και την ώρα εμφάνισης των συμπτωμάτων.
- Προτείνουμε αγωγή με Zantac ή Losec όταν τα δυσπεπτικά ενοχλήματα δεν υποχωρούν παρά την αγωγή με Gaviscon.
- Εάν παρά την αγωγή με Zantac ή Losec για διάστημα 15 ημερών, υπάρχει επιμονή συμπτωμάτων συστήνεται εξέταση απο γαστρεντερολόγο. Πρέπει να διερευνηθεί η πιθανότητα ύπαρξης προβλημάτων όπως γαστρίτιδα, πεπτικό έλκος και παθήσεις της χολής.
Περισσότερες πληροφορίες
