Υπερηχογράφημα ανάπτυξης του εμβρύου

Τα υπερηχογραφήματα που ακολουθούν εκείνο της ανατομίας του εμβρύου έχουν σαν κύριο σκοπό την εκτίμηση της ανάπτυξης και της καλής κατάστασης του εμβρύου. Γίνονται σε κάθε επίσκεψη στο ιατρείο μας μετά τις 24 εβδομάδες κύησης και μέχρι την γέννηση του παιδιού σας (τέλος 2^ου και 3^ο τρίμηνο κύησης).

Ο ιατρός είναι πιστοποιημένος από το Fetal Medicine Foundation στον προγεννητικό έλεγχο (FMF ID: 24394), και συγκεκριμένα στο υπερηχογράφημα Doppler.

Τι ελέγχουμε στο υπερηχογράφημα ανάπτυξης του εμβρύου;

Σε κάθε υπερηχογραφική εξέταση του εμβρύου που γίνεται μετά τις 24 εβδομάδες επιβεβαιώνεται η καλή πορεία της κύησης. Ο έλεγχος που γίνεται εξαρτάται κάθε φορά από:

το προηγούμενο ιστορικό της εγκυμοσύνης και την παρουσία πιθανώς παθολογικών καταστάσεων (π.χ. υπέρταση ή διαβήτης),
τα ευρήματα σε υπερηχογραφικούς ελέγχους που προηγήθηκαν,
την παρουσία τυχόν συμπτωμάτων ή προβλημάτων στην τρέχουσα εξέταση.

Στην υπερηχογραφική εξέταση ελέγχονται τα παρακάτω:

Η ανάπτυξη του εμβρύου.

Αρχικά απεικονίζεται η καρδιακή λειτουργία η οποία φυσιολογικά μεταβάλλεται συνεχώς (όρια 110-160 χτύποι το λεπτό).
Υπολογίζεται το μέγεθός του εμβρύου και ο ρυθμός ανάπτυξής του. Το βάρος εκτιμάται αυτόματα μόλις μετρηθούν συγκεκριμένες παράμετροι (η περίμετρος της κεφαλής, η αμφιβρεγματική διάμετρος, η περίμετρος της κοιλίας και το μήκος του μηριαίου οστού).
Ελέγχονται συγκεκριμένα σημεία της ανατομίας του εμβρύου όπως τα νεφρά, η ουροδόχος κύστη και το στομάχι. Δεν είναι σκοπός της εξέτασης ο πλήρης έλεγχος της ανατομίας σε αυτό το στάδιο της κύησης. Όσο μεγαλώνει το έμβρυο καταλαμβάνει μεγαλύτερο χώρο στην μήτρα και γίνεται πιο δυσκίνητο, δυσκολεύοντας τον έλεγχο ορισμένων περιοχών, ιδιαίτερα της σπονδυλικής στήλης, των χεριών και των ποδιών.
Επίσης ελέγχουμε την καλή ανάπτυξη του εγκεφάλου (μέτρηση παρεγκεφαλίδας και πλαγίων κοιλιών).
Στο τέλος της εξέτασης εάν η θέση του εμβρύου το επιτρέπει επιδιώκουμε να αποτυπώσουμε το πρόσωπο σε 3D/4D φωτογραφίες ή video. Η τρισδιάστατη απεικόνιση δημιουργεί μια πιο ρεαλιστική εικόνα της εξωτερικής μορφής του.

Πλακούντας, αμνιακό υγρό και μήτρα.

Εκτιμάται η ποσότητα του αμνιακού υγρού που περιβάλει το έμβρυο.
Περιγράφεται η μορφολογία και η θέση του πλακούντα ιδιαίτερα σε σχέση με τον τράχηλο της μήτρας. Μερικές φορές μπορεί να χρειαστεί να γίνει και διακολπικό υπερηχογράφημα για να υπολογίσουμε την απόσταση του πλακούντα από τον τράχηλο της μήτρας (ιδιαίτερα εάν ο πλακούντας είναι στο οπίσθιο τοίχωμα της μήτρας).
Γίνεται μέτρηση του μήκους του τραχήλου της μήτρας σε περιπτώσεις όπου υπάρχει κίνδυνος πρόωρου τοκετού, κολπική αιμορραγία ή συσπάσεις και πόνος στην μήτρα.
Εάν υπάρχει προηγούμενο ιστορικό παρουσίας μεγάλων (πάνω από 5 εκατοστά) ινομυωμάτων στο τοίχωμα της μήτρας ελέγχεται η θέση και το μέγεθός τους.

Τα Doppler του εμβρύου.

Ελέγχεται με Doppler η ροή του αίματος στον ομφάλιο λώρο. Έτσι απεικονίζεται η κυκλοφορία του αίματος μεταξύ του εμβρύου και του πλακούντα.
Ανάλογα με τις ενδείξεις ελέγχεται με Doppler η ροή του αίματος στον εγκέφαλο (μέση εγκεφαλική αρτηρία) και το ήπαρ (φλεβώδη πόρος) του εμβρύου.

Το βιοφυσικό προφίλ.

Το βιοφυσικό προφίλ είναι ένας επιπλέον τρόπος για να εκτιμηθεί η καλή κατάσταση του εμβρύου. Γίνεται συνήθως μετά τις 32 εβδομάδες της κύησης και πιο συχνά σε κυήσεις όπου το έμβρυο αντιμετωπίζει πρόβλημα. Στην εξέταση ελέγχεται με τον υπέρηχο:

Αν το έμβρυο κάνει αναπνευστικές κινήσεις.
Αν κινεί το σώμα και τα άκρα του.
Αν ανοιγοκλείνει τα χέρια και πόδια του.
Πόσο αμνιακό υγρό υπάρχει.

Τέλος ελέγχεται η καρδιακή του λειτουργεία στον καρδιοτοκογράφο.

Ειδικά στο τέλος της εγκυμοσύνης (μετά τις 35 εβδομάδες κύησης).

Τις τελευταίες εβδομάδες της εγκυμοσύνης ή νωρίτερα εάν υπάρχουν σημάδια πρόωρου τοκετού, ελέγχουμε την θέση (προβολή) του εμβρύου. Ενδιαφερόμαστε να ξέρουμε πριν τον τοκετό αν το έμβρυο εισέρχεται στην λεκάνη της μητέρας με το κεφάλι (κεφαλικό) ή με την λεκάνη και τα πόδια του (ισχιακό).
Προσδιορίζουμε την τελική θέση και την ωρίμανση του πλακούντα.
Ελέγχουμε την θέση του ομφαλίου λώρου (γύρω από τον αυχένα ή μπροστά από το κεφάλι του μωρού σας).
Εξετάζουμε την κατάσταση της ουλής σε προηγούμενη καισαρική τομή.

Το υπερηχογράφημα στο 3^ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης δεν μπορεί να προσδιορίσει με μεγαλύτερη ακρίβεια της πιθανή ημερομηνία τοκετού. Η πιο ακριβής εκτίμηση έχει γίνει ήδη από την αρχή της εγκυμοσύνης (1^ο τρίμηνο).

Πότε γίνεται το υπερηχογράφημα ανάπτυξης του εμβρύου;

Το υπερηχογράφημα ανάπτυξης του εμβρύου γίνεται μετά σε κάθε μαιευτική επίσκεψη ρουτίνας στο ιατρείο μετά το υπερηχογράφημα Β’ επιπέδου (μετά τις 24 εβδομάδες κύησης) και μέχρι το τέλος της εγκυμοσύνης. Συνήθως γίνεται κάθε 4 εβδομάδες ή συχνότερα τις τελευταίες εβδομάδες της κύησης.

Κάποιες φορές μπορεί να χρειαστεί να κάνετε συχνότερα υπερηχογραφικούς ελέγχους ιδιαίτερα εάν υπάρχουν προβλήματα όπως:

Το έμβρυο δεν αναπτύσσεται φυσιολογικά και το βάρος του είναι μικρότερο ή μεγαλύτερο από ότι αναμένεται.
Το αμνιακό υγρό είναι πολύ αυξημένο ή πολύ ελαττωμένο.
Υπάρχει υποψία ότι η κινητικότητα του εμβρύου μειώνεται (συχνά φυσιολογικό τον τελευταίο μήνα λόγω του μεγέθους του και του περιορισμένου χώρου της μήτρας).
Υπάρχουν συμπτώματα όπως συσπάσεις και πόνος στην μήτρα, αιμορραγία ή ελαττωμένες κινήσεις του εμβρύου.
Υπάρχουν προβλήματα υγείας της μητέρας όπως διαβήτης κύησης και υπέρταση.
Εάν υπάρχει ιστορικό επιπλοκών σε προηγούμενη εγκυμοσύνη (όπως προεκλαμψία ή πρόωρος τοκετός).
Σε περίπτωση δίδυμης κύησης χρειάζεται να παρακολουθούμε συχνότερα τον ρυθμό ανάπτυξής τους.

Πως γίνεται το υπερηχογράφημα ανάπτυξης του εμβρύου;.

Η εξέταση γίνεται με κοιλιακή κεφαλή υπερήχου. Καθώς η μήτρα και το έμβρυο μεγαλώνουν όσο προχωρά η εγκυμοσύνη, η περιοχή που ελέγχουμε περιλαμβάνει όλη την κοιλιά και σταδιακά φτάνει έως και κάτω από την άκρη του στέρνου προς το τέλος της εγκυμοσύνης. Πριν την εξέταση είναι καλύτερα να έχετε αδειάσει την ουροδόχο κύστη για να αισθάνεστε πιο άνετα.

Κολπικό υπερηχογράφημα γίνεται σπανιότερα και για συγκεκριμένους λόγους:

Εάν θέλουμε να ελέγξουμε το μήκος του τραχήλου της μήτρας
Εάν θέλουμε να προσδιορίσουμε την θέση του πλακούντα και να είμαστε σίγουροι ότι δεν βρίσκεται κοντά ή καλύπτει τον τράχηλο της μήτρας (προδρομικός πλακούντας).

Τι προβλήματα μπορεί να βρεθούν στο υπερηχογράφημα ανάπτυξης;

Τις περισσότερες φορές τα υπερηχογραφήματα ανάπτυξης του εμβρύου αποτελούν μία ευχάριστη εμπειρία. Σε αυτό το στάδιο της κύησης σπάνια μπορεί να βρεθεί κάποια κατάσταση που να προβληματίζει. Εάν όμως υπάρχει πρόβλημα τότε συνήθως πρόκειται για κάποιο από τα παρακάτω:

Το έμβρυο μπορεί να μην αναπτύσσεται σωστά και να είναι πολύ μικρό για την εβδομάδα κύησης. Όταν το έμβρυο είναι πολύ μεγαλύτερο από ότι αναμένεται μπορεί να συνυπάρχει διαβήτης κύησης.

Να υπάρχει κάποιο ανατομικό πρόβλημα στο έμβρυο το οποίο εξελίχθηκε ή έγινε εμφανές σε αυτό το στάδιο της κύησης (διαβάστε επίσης Υπερηχογράφημα Β’ επιπέδου. Ποια προβλήματα μπορούμε να εντοπίσουμε (και ποια όχι). Μερικές φορές μπορεί να χρειάζεται να γίνουν επιπλέον εξετάσεις για να προσδιοριστεί ακριβώς η φύση και η έκταση του προβλήματος.
Μπορεί να βρεθεί πολύ αυξημένο ή πολύ ελαττωμένο αμνιακό υγρό γύρω από το μωρό σας.
Όταν ο πλακούντας βρίσκεται πολύ κοντά στον τράχηλο της μήτρας (προδρομικός) στο τέλος της εγκυμοσύνης.
Σε περίπτωση που το έμβρυο δεν εισέρχεται με το κεφάλι στην λεκάνη στο τέλος της εγκυμοσύνης και πριν τον τοκετό (ισχιακή ή λοξή προβολή).

Σε κάθε πρόβλημα που μπορεί να προκύψει ο ιατρός θα σας εξηγήσει τι συμβαίνει, ποια είναι η αιτία και τι πρέπει να γίνει.

Πότε έχουμε τα αποτελέσματα της εξέτασης;

Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας ο ιατρός θα σας εξηγήσει τα ευρήματα της εξέτασης, θα λύσει τυχόν απορίες σας και θα σας ενημερώσει εάν πρέπει να πάρετε κάποια μέτρα για την συνέχεια της εγκυμοσύνης.

Φεύγοντας από το ιατρείο μας θα έχετε μαζί σας:

το πόρισμα της εξέτασης,
εκτυπωμένες κάποιες επιλεγμένες φωτογραφίες της εξέτασης.

Στο πόρισμα θα αναφέρονται οι παρακάτω πληροφορίες:

Το εκτιμώμενο βάρος και η ανάπτυξη του εμβρύου με τις αντίστοιχες μετρήσεις. Επίσης αναφέρονται σημεία της ανατομίας που έχουν ελεγχθεί.
Αναφορά στην εξέταση του αμνιακού υγρού και του πλακούντα.
Μετρήσεις Doppler της εμβρυομητρικής και εμβρυϊκής κυκλοφορίας.

Η μέτρηση του μήκους του τραχήλου της μήτρας (εάν έχει γίνει).