Πρόωρος τοκετός

Πρόωρος τοκετός είναι ο τοκετός που γίνεται πριν την 37η εβδομάδα της εγκυμοσύνης. Τελειόμηνος θεωρείται ο τοκετός που γίνεται από την 37^η μεχρι την 41^η εβδομάδα της εγκυμοσύνης.

• Περίπου το 10% μωρών στην χώρα μας γεννιούνται πρόωρα. Στο 80% περίπου των περιπτώσεων ο τοκετός είναι αυτόματος και στο υπόλοιπο 20% μετά από ιατρική παρέμβαση.
• Πολλές από τις αιτίες που προκαλούν πρόωρο τοκετό μπορεί να προληφθούν και να αντιμετωπιστούν έγκαιρα.
• Όσο πιο μικρή είναι η εβδομάδα της εγκυμοσύνης που γεννιέται ένα μωρό, τόσο πιο σοβαρά είναι το προβλήματα υγείας που μπορεί να παρουσιαστούν και πρέπει να αντιμετωπιστούν.

 

Ποιοι παράγοντες αυξάνουν τον κίνδυνο για πρόωρο τοκετό;

Στις περισσότερες περιπτώσεις ο πρόωρος τοκετός συμβαίνει σε γυναίκες οι οποίες δεν έχουν γνωστούς παράγοντες κινδύνου. Παρόλο που είναι δύσκολο να προβλέψουμε πότε ένας τοκετός θα είναι πρόωρος, υπάρχουν ορισμένες καταστάσεις οι οποίες γνωρίζουμε ότι αυξάνουν τον κίνδυνο.

• Ο πιο ισχυρός παράγοντας κινδύνου είναι το ιστορικό πρόωρου τοκετού σε προηγούμενη εγκυμοσύνη. Σε μια μελέτη, περισσότερο από το 20% των γυναικών που γέννησαν πρόωρα την πρώτη φορά, είχαν πρόωρο τοκετό και στην επόμενη εγκυμοσύνη τους. Παρόλα αυτά οι περισσότερες γυναίκες με ιστορικό πρόωρου τοκετού θα γεννήσουν τελειόμηνα τα επόμενα μωρά τους.

Άλλοι παράγοντες κινδύνου για πρόωρο τοκετό είναι:

• Κοντός τράχηλος μήτρας (μικρό μήκος τραχήλου σε μέτρηση με υπέρηχο διακολπικά).
• Πολύδυμη, δίδυμη ή τρίδυμη, εγκυμοσύνη.
• Ιστορικό επεμβάσεων στην περιοχή του τραχήλου της μήτρας, όπως για παράδειγμα η κωνοειδής εκτομή. Ο κίνδυνος πρόωρου τοκετού αυξάνει όσο μεγαλύτερο είναι το κομμάτι του τραχήλου που έχει αφαιρεθεί.
• Συγγενείς ανωμαλίες μήτρας της μητέρας όπως η παρουσία διαφράγματος ή η δίκερος μήτρα.
• Αιμορραγία από τη μήτρα ιδιαίτερα το δεύτερο και τρίτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης.
• Η κατανάλωση τσιγάρων και αλκοόλ.
• Ορισμένες λοιμώξεις (π.χ. δοντιών, ουρολοιμώξεις).
• Χαμηλό βάρος μητέρας και χαμηλή πρόσληψη βάρος στη διάρκεια του τοκετού.
• Αυξημένη ποσότητα αμνιακού υγρού (υδράμνιο).
• Μικρό χρονικό διάστημα ανάμεσα στις εγκυμοσύνες (λιγότερο από ένα χρόνο).
• Χρόνιες παθήσεις όπως η υπέρταση και ο σακχαρώδης διαβήτης.
• Αν έχει προηγηθεί χειρουργική επέμβαση στην κοιλιά στη διάρκεια της εγκυμοσύνης π.χ. αφαίρεση σκωληκοειδίτιδας.
• Ηλικία κύησης κάτω των 20 ετών.

 

Τι μπορεί να προκαλέσει πρόωρο τοκετό;

Δεν είναι πάντα εύκολο να εντοπιστεί ακριβώς η αιτία του πρόωρου τοκετού.  Γενικά παράγοντες που τον προκαλούν θεωρούνται οι παρακάτω:

• Η αιμορραγία από τη μήτρα. Καταστάσεις όπως ο προδρομικός πλακούντας ( όταν ο πλακούντας βρίσκεται χαμηλά μέσα στη μήτρα και φτάνει μέχρι το τράχηλο) ή η αποκόλληση του πλακούντα (όταν ο πλακούντας ξεκόλλα από τη μήτρα πριν τη γέννηση του μωρού), μπορεί να προκαλέσουν αιμορραγία με αποτέλεσμα συσπάσεις της μήτρας, ρήξη των υμένων και επακόλουθο πρόωρο τοκετό.
• Μεγάλη διάταση της μήτρας. Όταν υπάρχει δίδυμη εγκυμοσύνη ή το αμνιακό υγρό είναι αυξημένο (υδράμνιο) η μήτρα εμφανίζει μεγάλη διάταση. Αυτό με τη σειρά του μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση συσπάσεων της μήτρας και πρόωρου τοκετού.
• Λοίμωξη και φλεγμονή. Ορισμένες οι λοιμώξεις μπορεί να οδηγήσουν σε παραγωγή ουσιών οι οποίες φτάνοντας στην μήτρα ίσως προκαλέσουν την έναρξη συσπάσεων.
• Σωματική κούραση και ψυχικό στρες. Και οι δύο παράγοντες αυτοί μπορεί να οδηγήσουν στην παραγωγή ορμονών που προκαλούν συσπάσεις στην μήτρα και άρα πρόωρο τοκετό.

 

Ιατρογενής πρόωρος τοκετός

Περίπου στο 80% των περιπτώσεων ο πρόωρος τοκετός οφείλεται σε κάποια από τις παραπάνω αιτίες. Στο υπόλοιπο 20% είναι ιατρογενής, δηλαδή προκαλείται από τον ιατρό εάν συντρέχουν σοβαρά προβλήματα υγείας που να αφορούν τη μητέρα ή το έμβρυο. Μερικές φορές κρίνετε ότι ο τοκετός και η περάτωση της εγκυμοσύνης είναι πιο ασφαλής επιλογή για την μητέρα, το έμβρυο ή και για τους δύο. Τέτοιες περιπτώσεις είναι:

• Όταν τοκετός πρέπει να γίνει νωρίτερα λόγω θεμάτων υγείας που αφορούν τη μητέρα όπως είναι για παράδειγμα η προεκλαμψία και η παρουσία προδρομικού πλακούντα που αιμορραγεί.
• Προβλήματα που αφορούν το έμβρυο και σχετίζονται με πλημμελή ανάπτυξη του, συνήθως λόγω πλακουντιακής ανεπάρκειας, επιτάσσουν τον πρόωρο τερματισμό της κύησης ορισμένες φορές.

 

Τι προβλήματα προκαλεί ο πρόωρος τοκετός;

Το κύριο πρόβλημα που σχετίζεται με τον πρόωρο τοκετό αφορά το μωρό που γεννιέται πρόωρα, και όχι την μητέρα του.

• Όσο πιο μικρή η εβδομάδα εγκυμοσύνης που συμβαίνει ο τοκετός τόσο σοβαρότερα είναι τα προβλήματα για το νεογνό.
• Περισσότερο σοβαρά είναι τα προβλήματα πριν να συμπληρωθούν 34 εβδομάδες εγκυμοσύνης, πράγμα που συμβαίνει στο 1% των περιπτώσεων.
• Συχνά ένα πρόωρο νεογνό χρειάζεται υποστήριξη σε ειδική μονάδα φροντίδας πρόωρων νεογνών ανάλογα με την εβδομάδα εγκυμοσύνης που γεννήθηκε, γιατί ίσως να μην έχει αναπτύξει ακόμη επαρκώς όλα τα οργανικά του συστήματα.

Τα προβλήματα που μπορεί να παρουσιάσει ένα πρόωρο νεογνό μπορεί να αφορούν:

• Χαμηλό βάρος γέννησης.
• Αναπνευστική δυσχέρεια.
• Προβλήματα σίτισης.
• Προβλήματα όρασης.
• Εγκεφαλική παράλυση
• Μαθησιακές δυσκολίες

 

Περισσότερες πληροφορίες

www.uptodate.com

www.acog.org

 

Διαβάστε επίσης