Στον τοκετό θα χρειαστεί συνεργαστείτε με τον ιατρό, την μαία σας και τις μαίες της μαιευτικής κλινικής στην οποία θα γεννήσετε. Ο σκοπός είναι να σας βοηθήσουν ώστε το μωρό σας να έλθει με ασφάλεια στον κόσμο και εσείς να έχετε μία όμορφη εμπειρία.
Στην διάρκεια του τοκετού οι επαγγελματίες υγείας που θα αναλάβουν την φροντίδα σας ίσως χρειαστεί να κάνουν κάποιες παρεμβάσεις:
- Ορισμένες παρεμβάσεις είναι εθιμικές δηλαδή συνηθίζονται χωρίς να υπάρχουν αποδείξεις για το όφελος που προσφέρουν. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι ο υποκλυσμός και το ξύρισμα του περινέου.
- Άλλες γίνονται γιατί έχει αποδειχθεί ότι αυξάνουν την ασφάλεια για την μητέρα και το μωρό της. Παράδειγμα είναι η ακρόαση των εμβρυϊκών παλμών και η τοποθέτηση ενδοφλέβιου καθετήρα.
Η εγκυμοσύνη και ο τοκετός είναι μία φυσιολογική διαδικασία και αποτελεί διαφορετική εμπειρία για κάθε μία γυναίκα και την οικογένειά της. Είναι σημαντικό να συζητήσετε με τον ιατρό και την μαία σας, και να αναφέρετε τις απόψεις και τις επιθυμίες σας σχετικά τις συνθήκες του τοκετού σας. Θα είναι πρόθυμοι να σας δώσουν κάθε απαραίτητη διευκρίνιση και να απαντήσουν σε τυχόν απορίες σας.
Τι είναι το πλάνο του τοκετού
Το πλάνο του τοκετού είναι η αποτύπωση των προτιμήσων και των επιλογών σας σχετικά με την διαδικασία του τοκετού σας. Καταγράφονται οι επιθυμίες σας σχετικά με μια σειρά παρεμβάσεων που συμβαίνουν στο σώμα και στο μωρό σας την ώρα του τοκετού.
Ο τοκετός είναι μία απρόβλεπτη διαδικασία
Ο τοκετός είναι μία δυναμική και απρόβλεπτη διαδικασία. Συχνά τα πράγματα δεν εξελίσσονται σύμφωνα με τις επιθυμίες και προβλέψεις μας.
Κατά την εξέλιξη ενός τοκετού:
- Ενδεχομένως όλα να πάνε τέλεια και να γεννήσετε εύκολα ένα υγιές μωρό, χωρίς να χρειαστείτε ιδιαίτερη βοήθεια.
- Ορισμένες φορές, εάν η πορεία του τοκετού δεν είναι η αναμενόμενη, ίσως χρειαστεί να γίνουν παρεμβάσεις από τον ιατρό σας με σκοπό να συνδράμει στην καλύτερη εξέλιξή του.
- Σπανιότερα μπορεί να υπάρξει κάποια επείγουσα κατάσταση για εσάς και το μωρό σας. Τότε οι αποφάσεις πρέπει να παρθούν γρήγορα και η παρέμβαση να είναι πιο άμεση.
Το πλάνο και τα σχέδια του τοκετού σας ίσως χρειαστεί να αλλάξουν ώστε να προσαρμοστούν ανάλογα με τις συνθήκες που θα προκύψουν. Ζητήστε να ενημερωθείτε για την κατάσταση κάθε στιγμή και για τις επιλογές που έχετε. Οι στόχοι μας παραμένουν:
- μια υγιής μητέρα με ένα υγιές μωρό,
- μια θετική ανάμνηση από τον τοκετό σας.
Τι γνωρίζουμε για τον τοκετό
Όταν πρόκειται να πάρουμε σοβαρές αποφάσεις είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τα δεδομένα που υπάρχουν με βάση μελέτες που έχουν προηγηθεί. Έχει αποδειχθεί λοιπόν ότι:
- Όταν δεν υπάρχει πρόβλημα στην διάρκεια της εγκυμοσύνης και στον τοκετό, ο κολπικός (φυσιολογικός) τοκετός είναι ο ασφαλέστερος τρόπος να γεννηθεί ένα μωρό. Για την μητέρα η ανάρρωση είναι ταχύτερη, η απώλεια αίματος λιγότερη και ο κίνδυνος λοίμωξης μικρότερος. Για το μωρό ο κίνδυνος αναπνευστικής δυσχέρειας είναι απίσης μικρότερος.
- Η εξέλιξη του τοκετού είναι καλύτερη και η ανάγκη για αναλγησία μικρότερη εάν η μητέρα έχει καλή ομάδα υποστήριξης. Η ομάδα μπορεί να αποτελείται από κάποιο συγγενικό πρόσωπο (σύζυγος ή μητέρα), φίλος/η ή μία αποκλειστική μαία.
- Σε κυήσεις χαμηλού κινδύνου η παρακολούθηση της καρδιακής λειτουργίας του εμβρύου μπορεί να γίνει με διακοπτόμενη ακρόαση των παλμών ή με συνεχή καρδιοτοκογραφική παρακολούθηση.
- Η κίνηση της μητέρας κατά την διάρκεια του τοκετού επιταχύνει την εξέλιξή του. Το περπάτημα, η χρήση μπάλας τα βαθιά καθίσματα ενθαρρύνονται την ώρα του τοκετού. Το ίδιο σημαντική είναι και η αλλαγή θέσης όταν είστε περιορισμένη στο κρεβάτι. Θα βοηθήσει το μωρό σας ώστε να αλλάξει θέση και να κινηθεί μέσα στην λεκάνη. Στο δεύτερο στάδιο του τοκετού, την ώρα που θα σπρώχνετε αλλάξτε θέσεις και υιοθετείστε εκείνη που σας ταιριάζει περισσότερο.
- Η κατανάλωση καθαρών υγρών, όπως το νερό, βοηθά στην ενυδάτωση της μητέρας και στην εξέλιξη του τοκετού.
- Εάν τύχει κάτι επείγον είναι σημαντικό να υπάρχει ενδοφλέβιος καθετήρας. Από εκεί σε σύντομο χρόνο μπορεί να δοθούν φάρμακα και υγρά εάν είναι απαραίτητο.
- Τα μωρά έχουν καλύτερο αιματοκρίτη και αποθέματα σιδήρου εάν καθυστερήσουμε να διακόψουμε την παροχή αίματος από τον ομφάλιο λώρο μετά τον τοκετό (καθυστερημένη απολίνωση του ομφαλίου λώρου). Αυτό γίνεται γιατί ακόμη και μετά τον τοκετό ο πλακούντας συνεχίζει να στέλνει αίμα μέσω του ομφαλίου λώρου στο μωρό σας.
- Η επαφή δέρμα με δέρμα (skin-to-skin) με το μωρό σας αμέσως μετά τον τοκετό είναι σημαντική. Το μωρό παραμένει έτσι ζεστό, κλαίει λιγότερο και δημιουργείτε ο πρώτος δεσμός και γνωριμία μεταξύ σας.
- Το μητρικό γάλα είναι η ιδανική τροφή για το νεογέννητο. Η βοήθεια και η υποστήριξη στο ζήτημα του μητρικού θηλασμού είναι πολύτιμη τις πρώτες ώρες και ημέρες.
Ποιες είναι οι επιθυμίες σας σχετικά με τον τοκετό
Ο τοκετός δεν μπορεί να προγραμματιστεί, αλλά μπορείτε να μοιραστείτε τις επιθυμίες σας με τον ιατρό και την μαία που θα βρίσκονται δίπλα σας. Το πλάνο του τοκετού σας δεν είναι ένα συμβόλαιο. Είναι η καταγραφή επιλογών που είναι σημαντικές για εσάς την ώρα του τοκετού.
Τα θέματα που μπορεί να σας απασχολήσουν την ώρα του τοκετού είναι:
- Αν κατά την εισαγωγή στο μαιευτήριο θα θέλατε να γίνει υποκλυσμός και ξύρισμα του περινέου.
- Αν θα έχετε ατομικήτουαλέτα και ντους με ζεστό νερό.
- Αν θα γεννήσετε στο ίδιο δωμάτιο, χωρίς να μετακινηθείτε την ώρα της γέννας.
- Να μπορείτε να αποφασίζετε για την ένταση του φωτός στο δωμάτιο.
- Να έχετε ηρεμία, ησυχία, διακριτικότητα και σεβασμό.
- Να μπορείτε να ρυθμίζετε την θερμοκρασία του χώρου.
- Να μπορείτε να ακούτε την μουσική που έχετε επιλέξει.
- Αν μπορείτε να φοράτε δικά σας ρούχα καθ’ όλη τη διάρκεια του τοκετού.
- Αν μπορείτε να φέρετε μαζί σας βοηθήματα όπως μπάλα τοκετού και μαξιλάρια.
- Αν θα μπορείτε να βγάζετε φωτογραφίες και βίντεο την ώρα του τοκετού.
- Να μην εισέρχεται κανείς άλλος στο χώρο εκτός από τα άτομα που έχετε εσείς επιλέξει.
- Ποιός θέλετε να σας συνοδεύει: ο σύζυγος, η μητέρα σας, μία φίλη ή μία αποκλειστική μαία.
- Συζητήστε μαζί με τον ιατρό σας για την άποψή και την πρακτική του σχετικά με το ζήτημα της περινοτομής
Πως θα θέλατε να διαχειριστείτε τον πόνο
Η διαχείρηση του πόνου στον τοκετό είναι ένα σημαντικό θέμα. Έχετε επιλογές, όπως:
- Φυσιολογικός τοκετός με φυσικές μεθόδους ανακούφισης (αναπνοές).
- Επισκληρίδιος αναισθησία όσο πιο σύντομα γίνεται.
- Επισκληρίδιος αναισθησία αργότερα εάν οι πόνοι γίνουν έντονοι.
- Θα θέλατε να κάνετε περιπατιτική επισκληρίδο αναισθησία;
Η απόφαση που αποτυπώσετε στο πλάνο τοκετού δεν είναι φυσικά δεσμευτική και τροποποιείται ανάλογα με τις επιθυμίες σας και τιςσυνθήκες του τοκετού.
Τι σκέφτεστε για την καισαρική τομή
Ένα μεγάλο ποσοστό τοκετών σήμερα γίνεται με καισαρική τομή.
- Θα θέλατε να κάνετε προγραμματισμένη καισαρική τομή ή μόνο εάν υπάρχει ιατρικός λόγος.
- Τι αναισθησία θα επιθυμούσατε: ραχιαία, επισκληρίδιο ή γενική.
- Τι μουσική θα θέλατε να ακούτε.
Τι θα θέλατε να κάνετε μετά τον τοκετό
- Να κρατήσετε το μωρό σας αμέσως σε επαφή δέρμα με δέρμα (skin to skin).
- Να θηλάσετε από την πρώτη κιόλας ώρα.
- Θα θέλατε να ξεκουραστείτε.
Σχετικά με την σίτιση του μωρού σας ενημερώστε εάν επιθυμείτε αποκλειστικό θηλασμό.
Στο ιατρείο μας
Ακούμε και σεβόμαστε τις απόψεις και τις επιθυμίες σας σχετικά με τον τοκετό σας.
- Η συζήτηση για το πλάνο του τοκετού σας ξεκινά μόλις μπαίνουμε στο τελευταίο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, περίπου στις 28 εβδομάδες. Το πλάνο μπορεί να τροποποιηθεί ανάλογα με την εξέλιξη της εγκυμοσύνης.
- Έχουμε πάντα στο μυαλό μας ότι είναι ένα πλάνο κι όχι συμβόλαιο. Αυτό σημαίνει ότι θα έχει ισχύ εφόσον όλα πάνε καλά. Αν συμβεί κάτι, ο ιατρός θα πράξει κάνοντας το καλύτερο που μπορεί και κρίνει εκείνη την ώρα. Σημασία για μας έχει πάντα η ασφάλεια σας και η ασφάλεια του μωρού σας.
