Το HPV DNA τεστ

Με το HPV τεστ μπορούμε να ελέγξουμε την παρουσία του ιού HPV στα κύτταρα του τραχήλου της μήτρας. Ο HPV (ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων) μερικές φορές προκαλεί αλλοιώσεις στα κύτταρα του τραχήλου της μήτρας.

Το HPV τεστ ελέγχει για την παρουσία του ιού, και όχι τις αλλαγές στα κύτταρα.
Το HPV τεστ μπορεί να γίνει ταυτόχρονα με το τεστ Παπανικολάου, ή αργότερα σαν συμπληρωματικός έλεγχος όταν υπάρχουν παθολογικά ευρήματα στο τεστ Παπανικολάου.

Πως γίνεται το HPV τεστ;

Το HPV τεστ γίνεται με παρόμοιο τρόπο όπως το τεστ Παπανικολάου. Χρησιμοποιείται μία ειδική βούρτσα με την οποία συλλέγεται υγρό και βλέννα από τον τράχηλο της μήτρας. Μέσα στα υγρά αυτά περιέχονται κύτταρα του τραχήλου της μήτρας. Στο εργαστήριο, με την βοήθεια ειδικών τεχνικών, ελέγχεται η παρουσία τμημάτων DNA του ιού μέσα στα κύτταρα αυτά.

Γνωρίζουμε ότι κάποιοι τύποι HPV είναι περισσότερο επικίνδυνοι. Η παρουσία τους αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης κακοήθειας στον τράχηλο της μήτρας. Υψηλού κινδύνου τύποι θεωρούνται οι HPV-16 και HPV-18. Επίσης ογκογόνοι, αλλά με μικρότερο βαθμό επικινδυνότητας από τους 2 που αναφέρονται πριν, είναι άλλοι 12 τύποι HPV. Συγκεκριμένα οι τύποι 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 66, 68 θεωρούνται επίσης υψηλού κινδύνου. Μερικά HPV τεστ, όπως το Cobas®, ανιχνεύουν αποκλειστικά τους πιο επικίνδυνους τύπους του ιού.

Ποια είναι η διαφορά του με το τεστ Παπανικολάου;

Όπως αναφέρθηκε το τεστ Παπανικολάου και το HPV τεστ μπορεί να γίνουν ταυτόχρονα ή ξεχωριστά στα πλαίσια του προληπτικού ελέγχου για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Τα δύο τεστ είναι συμπληρωματικά καθώς εξετάζουν διαφορετικές παραμέτρους:

Το τεστ Παπανικολάου: Ανιχνεύει αλλαγές και αλλοιώσεις στα κύτταρα του τραχήλου της μήτρας. Με τη μέθοδο αυτή ελέγχονται άμεσα τα κύτταρα του στο μικροσκόπιο. Έτσι είναι δυνατό να αποκαλύψουμε την παρουσία προ-καρκινικών ή καρκινικών κυττάρων στον τράχηλο της μήτρας.
Το HPV τεστ: Ανιχνεύει την παρουσία υψηλού κινδύνου τύπων του ιού στα κύτταρα του τραχήλου της μήτρας. Ενώ μας δίνει πληροφορίες για την παρουσία ενός σημαντικού παράγοντα για την ανάπτυξη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, δεν παρέχει πληροφορίες για την ύπαρξη ή όχι αλλοιώσεων στα κύτταρα του τραχήλου σαν συνέπεια αυτής της λοίμωξης.

Ποια προετοιμασία χρειάζεται για το HPV τεστ;

Δεν χρειάζεται κάποια ιδιαίτερη προετοιμασία για να κάνετε το HPV τεστ.

Καλό είναι να αποφύγετε να χρησιμοποιήσετε κολπικές κρέμες, αλοιφές και υπόθετα τις τελευταίες 2 ημέρες.
Επίσης καλό είναι να μην έχετε κολπική επαφή την ημέρα του τεστ.
Εάν έχετε περίοδο, περιμένετε να περάσει η μεγάλη αιμορραγία των πρώτων ημερών και αμέσως μετά κανονίστε να κάνετε το τεστ.
Εάν υπάρχει κολπική αιμορραγία (που δεν είναι περίοδος) δεν υπάρχει αντένδειξη να γίνει το τεστ. Κάποιες φορές ίσως είναι και απαραίτητο να γίνεται, στα πλαίσια της διερεύνησης της αιτίας της αιμορραγίας.

Πότε γίνεται το HPV τεστ;

Υπάρχουν κάποιες περιπτώσεις στις οποίες συστήνεται μία γυναίκα να ελέγχεται με HPV τεστ.

Προληπτικός έλεγχος. Το HPV τεστ μπορεί να γίνει στα πλαίσια του προληπτικού ελέγχου για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, σε συνδυασμό με το τεστ Παπανικολάου. Ο συνδυασμός των δύο αυτών εξετάσεων αυξάνει την ικανότητα διάγνωσης προ-καρκινικών αλλοιώσεων στα κύτταρα του τραχήλου. Η χρήση του για αυτόν τον λόγο συστήνεται σε γυναίκες ηλικίας άνω των 30 ετών. Αυτό συμβαίνει γιατί οι λοιμώξεις από τον HPV είναι πολύ συνηθισμένες σε νεαρές γυναίκες πριν την ηλικία των 30, χωρίς να προκαλούν πρόβλημα. Οι περισσότερες από αυτές τις λοιμώξεις θα υποχωρήσουν αυτόματα (με την βοήθεια της φυσικής άμυνας) χωρίς ποτέ να δημιουργήσουν αλλοιώσεις στα κύτταρα του τραχήλου. Στην ηλικία 21-30 ετών έχει μεγαλύτερη σημασία η ανίχνευση αλλοιώσεων στα κύτταρα του τραχήλου (που ανιχνεύονται με το τεστ Παπανικολάου), πάρα η παρουσία του ιού HPV στα κύτταρα (που ανιχνεύεται με το HPV τεστ).
Παθολογικό τεστ Παπανικολάου (ASCUS). Μερικές φορές το αποτέλεσμα του τεστ Παπανικολάου αναφέρεται σαν ASCUS. Πρόκειται για την παρουσία κυττάρων που ενώ δεν έχουν φυσιολογική εμφάνιση, δεν έχουν σαφή χαρακτηριστικά προ-καρκινικής αλλοίωσης. Το HPV βοηθά σε κάποιες περιπτώσεις να προσδιοριστεί αν ο HPV είναι η αιτία αυτών των αλλοιώσεων. Αν υπάρχει όντως παρουσία του ιού χρειάζεται να γίνουν περισσότερες εξετάσεις (π.χ. κολποσκόπηση). Σε αυτή την περίπτωση το τεστ βοηθά να προσδιορίσουμε την φύση των αλλοιώσεων και να αποφασίσουμε εάν χρειάζονται επιπλέον εξετάσεις.
Μετά από θεραπεία για προ-καρκινικές αλλοιώσεις ή καρκίνο. Το HPV τεστ χρησιμοποιείται σε αυτές τις περιπτώσεις για να ανιχνεύσει την παρουσία εμμένουσας (υπολειμματικής) λοίμωξης από τον HPV στα κύτταρα του τραχήλου της μήτρας. Αν έχετε υποβληθεί σε θεραπεία για προ-καρκινικές αλλοιώσεις ή καρκίνο συζητείστε με τον ιατρό σας για το είδος των εξετάσεων που πρέπει να γίνονται και την συχνότητα τους. Σε αυτή την περίπτωση το τεστ βοηθά να εκτιμήσουμε εάν έχει γίνει πλήρης αφαίρεση των αλλοιώσεων.

Τι σημαίνει εάν το HPV τεστ είναι θετικό;

Το θετικό HPV τεστ σημαίνει την ενεργό παρουσία ενός ή περισσότερων τύπου του ιού στα κύτταρα του τραχήλου της μήτρας. Αυτό δεν σημαίνει όμως απαραίτητα και την παρουσία αλλοιώσεων στα κύτταρα. Αυτές ανιχνεύονται με το τεστ Παπανικολάου.

Αν υπάρχει και παθολογικό τεστ Παπανικολάου, τότε χρειάζεται να γίνουν επιπλέον εξετάσεις, συνήθως κολποσκόπηση για να προσδιοριστεί η ακριβής φύση των αλλοιώσεων.
Αν το τεστ Παπανικολάου είναι φυσιολογικό, τότε σημαίνει ότι ενώ υπάρχει λοίμωξη από τον HPV δεν συνυπάρχουν αλλοιώσεις στα τραχηλικά κύτταρα. Οι επιλογές που υπάρχουν τότε είναι ο επανέλεγχος σε 6-12 μήνες με τεστ Παπανικολάου και HPV τεστ ή ο άμεσος έλεγχος με κολποσκόπηση.

Υπάρχει HPV τεστ για άλλα μέρη του σώματος ή για τον άνδρα;

Προς το παρόν δεν υπάρχουν εγκεκριμένα τεστ για την ανίχνευση του HPV σε άλλα μέρη του σώματος της γυναίκας (στόμα, φάρυγγας, πρωκτός) ή στον άνδρα. Το HPV τεστ χρησιμοποιείται μόνο για την ανίχνευση του ιού στον τράχηλο της μήτρας. Αυτό συμβαίνει επειδή για τον τράχηλο:

Μπορούμε να αναγνωρίσουμε με ακρίβεια τις αλλοιώσεις που προκαλεί ο ιός στα κύτταρα.
Γνωρίζουμε την εξέλιξη που μπορεί να έχουν οι αλλοιώσεις και πώς να τις παρακολουθήσουμε.
Έχουμε αξιόπιστη και αποτελεσματική αντιμετώπιση και θεραπεία για κάθε στάδιο εξέλιξης των αλλοιώσεων.

Υπάρχουν HPV τεστ, σε ερευνητικό επίπεδο μόνο, για την ανίχνευση του ιού σε άλλα μέρη του σώματος. Όμως δεν υπάρχουν ακόμη αποδεδειγμένα αποτελεσματικοί τρόποι αντιμετώπισης της παρουσίας του ιού εκεί. Ακόμη και η ακρίβεια αυτών των τεστ σε άλλα μέρη του σώματος δεν έχει αποδειχθεί.

Να κάνω το τεστ για να μάθω αν έχω HPV;

Η ανίχνευση υψηλού κινδύνου τύπων HPV (high risk HPV τεστ, όπως είναι το Cobas®) στα πλαίσια του προληπτικού ελέγχου βοηθά στην πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Είναι η μόνη εξέταση που έχει αποδειχθεί σημαντική στην ιατρική πρακτική μέχρι τώρα.

Η παρουσία του HPV στον τράχηλο της μήτρας δεν είναι σταθερή αλλά μεταβάλλεται. Σε μια περίοδο μηνών ή ετών μπορεί να παρουσιαστεί, να εξαφανιστεί ή νέοι τύποι ιού να εντοπιστούν. Τι ισχύει:

η άμυνα του οργανισμού συνήθως αντιμετωπίζει και καθαρίζει τον ιό
οι περισσότεροι τύποι ιού HPV δεν προκαλούν σοβαρά προβλήματα και καρκίνο
ένας ιός που βρίσκεται σε λανθάνουσα κατάσταση από χρόνια μπορεί να ενεργοποιηθεί και να δημιουργήσει νέες αλλοιώσεις
νέοι τύποι ιού HPV μπορεί να μεταδοθούν από νέο σεξουαλικό σύντροφο.

Οι περισσότεροι άνθρωποι (γυναίκες και άντρες) σε κάποια φάση της ζωής τους θα έρθουν σε επαφή με τον HPV. Ο προσδιορισμός της κατάστασης ενός ατόμου (γυναίκα ή άνδρας) ως «HPV θετικού» δεν έχει σημασία. Δεν υπάρχει λοιπόν λόγος να ελέγχεται κάποιος μόνο και μόνο για να μάθει εάν έχει οποιονδήποτε τύπο ιού HPV.

Στο ιατρείο μας

Χρησιμοποιούμε το HPV τεστ ανάλογα με τις ενδείξεις και ακολουθώντας τις συστάσεις και οδηγίες των επιστημονικών εταιρειών.

Έχουμε ενσωματώσει το HPV τεστ στον προληπτικό έλεγχο του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας μαζί με το τεστ Παπανικολάου (co-testing).
Χρησιμοποιούμε το HPV τεστ σε περιπτώσεις ασάφειας στο τεστ Παπανικολάου, όπως σε αποτέλεσμα ASCUS.
Μετά από επέμβαση κωνοειδούς εκτομής ελέγχουμε για τυχόν παραμονή του ιού.
Στο ιατρείο μας χρησιμοποιούμε το high risk HPV τεστ Cobas®.

Περισσότερες πληροφορίες