Το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (ΣΠΩ, Polycystic Ovary Syndrome PCOS) είναι μια κατάσταση που προκαλεί ακανόνιστη έμμηνο ρύση. Αιτία είναι η απουσία ωορρηξίας κάθε μήνα και τα αυξημένα επίπεδα των ανδρογόνων (ανδρικών) ορμονών στις γυναίκες. Η κατάσταση εμφανίζεται περίπου στο 5-10% των γυναικών. Τα αυξημένα επίπεδα ανδρογόνων μπορεί μερικές φορές να προκαλέσουν υπερβολική αύξηση της τριχοφυΐας στο πρόσωπο, ακμή, και αραίωση των μαλλιών. Οι περισσότερες, αλλά όχι όλες, οι γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών είναι υπέρβαρες ή παχύσαρκες και έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης διαβήτη και αποφρακτικής άπνοιας ύπνου. Σε περίπτωση που επιδιώξουν επιτύχουν κύηση, είναι συχνά απαραίτητο να χρησιμοποιήσουν ειδικά χάπια ή ενέσεις για να τις βοηθήσει να έχουν ωορρηξία.
Παρά το γεγονός ότι το ΣΠΩ δεν είναι απολύτως θεραπεύσιμη κατάσταση, υπάρχουν μια σειρά από προσεγγίσεις που μπορούν να μειώσουν ή να ελαχιστοποιήσουν τα ενοχλητικά συμπτώματα. Οι περισσότερες γυναίκες με ΣΠΩ ζουν μια φυσιολογική ζωή χωρίς σημαντικά προβλήματα.
Αιτία του Συνδρόμου Πολυκυστικών Ωοθηκών
Η αιτία του ΣΠΩ δεν είναι πλήρως κατανοητή. Θεωρείται ότι τα μη φυσιολογικά επίπεδα μιας ορμόνης της υπόφυσης (ωχρινοτρόπος ορμόνη, LH) και τα υψηλά επίπεδα των ανδρικών ορμονών (ανδρογόνα) επηρεάζουν την ομαλή λειτουργία των ωοθηκών. Για να κατανοήσουμε πώς αυτές οι ορμόνες προκαλούν συμπτώματα, είναι χρήσιμο να κατανοήσουμε την λειτουργία του κανονικού εμμηνορυσιακού κύκλου.
Φυσιολογικός εμμηνορυσιακός κύκλος. Κάθε μήνα, ο εγκέφαλος (και ο αδένας της υπόφυσης), οι ωοθήκες, και η μήτρα ακολουθούν κανονικά μια αλυσίδα συμβάντων. Στόχος είναι η προετοιμασία του σώματος για την εγκυμοσύνη. Δύο ορμόνες, η ωοθυλακιοτρόπος ορμόνη (FSH) και ωχρινοτρόπος ορμόνη (LH) παράγονται στην υπόφυση. Δύο άλλες ορμόνες, η προγεστερόνη και τα οιστρογόνα, παράγονται στις ωοθήκες.
Κατά το πρώτο μισό του κύκλου, μικρές αυξήσεις της FSH διεγείρουν την ωοθήκη να αναπτύξει ένα ωοθυλάκιο που περιέχει ένα αυγό (ωάριο). Το ωοθυλάκιο παράγει αυξανόμενα επίπεδα οιστρογόνων, τα οποία προκαλούν την πάχυνση του ενδομητρίου και διεγείρουν την υπόφυση για να απελευθερώσει ένα πολύ μεγάλο ποσό της LH. Αυτό το “κύμα” της LH στο μέσο του κύκλου προκαλεί την απελευθέρωση του ωαρίου από την ωοθήκη (που ονομάζεται ωοθυλακιορρηξία). Αν το ωάριο γονιμοποιηθεί από το σπέρμα αναπτύσσεται ένα έμβρυο το οποίο ταξιδεύει μέσω της σάλπιγγας προς τη μήτρα. Μετά την ωορρηξία, η ωοθήκη παράγει οιστρογόνα και προγεστερόνη, που προετοιμάζουν την μήτρα για την πιθανή εμφύτευση του εμβρύου και την εγκυμοσύνη.
Εμμηνορυσιακός κύκλος σε ΣΠΩ. Σε γυναίκες με ΣΠΩ, πολλαπλά μικρά ωοθυλάκια (μικρές κύστεις 4 έως 9 χιλιοστά σε διάμετρο) συσσωρεύονται στην ωοθήκη, εξ ου και ο όρος πολυκυστικές ωοθήκες. Κανένα από αυτά τα μικρά ωοθυλάκια δεν είναι ικανό να αναπτυχθεί σε μέγεθος που θα προκαλέσει την ωορρηξία. Σαν αποτέλεσμα, υπάρχει ανισορροπία στα επίπεδα των ορμονών (οιστρογόνων, προγεστερόνης, LH και FSH).
Τα ανδρογόνα παράγονται φυσιολογικά από τις ωοθήκες και τα επινεφρίδια. Τα ανδρογόνα περιλαμβάνουν την τεστοστερόνη, την ανδροστενδιόνη, την δεϋδροεπιανδροστερόνη (DHEA), και θειϊκή DHEA (DHEA-S). Τα ανδρογόνα μπορεί να είναι αυξημένα σε γυναίκες με ΣΠΩ, λόγω των υψηλών επιπέδων της LH, αλλά και λόγω των υψηλών επιπέδων ινσουλίνης που συνήθως παρατηρούνται σε ΣΠΩ.
Συμπτώματα του Συνδρόμου Πολυκυστικών Ωοθηκών
Οι αλλαγές στα επίπεδα ορμονών που περιγράφονται πιο πάνω είναι η αιτία για τα κλασικά συμπτώματα του συνδρόμου (ΣΠΩ). Περιλαμβάνουν κυρίως την καθυστέρηση (ολιγομηνόρροια) ή απουσία της εμμήνου ρύσεως (αμηνόρροια), την αυξημένη τριχοφυΐα του σώματος, την απώλεια μαλλιών, την ακμή και τη δυσκολία επίτευξης κύησης.
Τα σημεία και συμπτώματα του συνδρόμου συνήθως αρχίζουν στα χρόνια εφηβείας, αν και ορισμένες γυναίκες εμφανίζουν τα πρώτα συμπτώματα στο τέλος της εφηβείας ή ακόμα και στην δεκαετία των 20 (πρώιμη ενήλικη ζωή). Επειδή οι ορμονικές μεταβολές ποικίλλουν από τη μία γυναίκα στην άλλη οι εκδηλώσεις του συνδρόμου είναι πολύ διαφορετικές σε κάθε περίπτωση.
Διαταραχές περιόδου. Αν δεν συμβεί ωορρηξία, το εσωτερικό της μήτρας (ενδομήτριο) δεν «φεύγει» ομοιόμορφα (με την μορφή της περιόδου) όπως στον κανονικό κύκλο. Αντί για αυτό, το ενδομήτριο γίνεται παχύτερο και μπορεί να «πέφτει» ακανόνιστα. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε βαριά ή / και παρατεταμένη αιμορραγία. Η ακανόνιστη ή η απούσα έμμηνος ρύση μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο μιας γυναίκας να αναπτύξει υπερπλασία του ενδομητρίου ή ακόμη και καρκίνο του ενδομητρίου αργότερα στην ζωή της.
Οι γυναίκες με ΣΠΩ έχουν συνήθως λιγότερες από έξι έως οκτώ περιόδους ετησίως. Μερικές γυναίκες έχουν κανονικό κύκλο κατά τη διάρκεια της εφηβείας, η οποία μπορεί να γίνει ακανόνιστη, αν η γυναίκα γίνει υπέρβαρη αργότερα στη ζωή της.
Αυξημένο βάρος και παχυσαρκία. Το ΣΠΩ συνδέεται με βαθμιαία αύξηση βάρους και ανάπτυξη παχυσαρκίας στις μισές περίπου γυναίκες. Σε μερικές αυτό συμβαίνει στην εφηβεία.
Αυξημένη τριχοφυΐα και η ακμή. Την ανάπτυξη της έντονης τριχοφυΐας μπορεί κανείς να την δει στο πρόσωπο (άνω χείλος, πηγούνι, φαβορίτες) τον λαιμό, το στήθος, στο άνω ή κάτω μέρος της κοιλιάς, τον βραχίονα, και στο εσωτερικό των μηρών. Η ακμή είναι μια κατάσταση που προκαλεί λιπαρότητα στο δέρμα και απόφραξη στους θύλακες των τριχών.
Αυξημένη ινσουλίνη (υπερινσουλιναιμία). Το ΣΠΩ σχετίζεται με αυξημένα επίπεδα ινσουλίνης στο αίμα. Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη που παράγεται στο πάγκρεας. Ο ρόλος της είναι να ρυθμίζει τα επίπεδα γλυκόζης (σακχάρου) στο αίμα. Όταν τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα αυξάνονται (όπως π.χ. μετά το φαγητό), παράγεται ινσουλίνη για να βοηθήσει σώμα να χρησιμοποιήσει την γλυκόζη για ενέργεια.
- Αν τα επίπεδα γλυκόζης δεν ρυθμίζονται από τα φυσιολογικά επίπεδα ινσουλίνης, το πάγκρεας παράγει περισσότερη ινσουλίνη. Η υπερβολική παραγωγή ινσουλίνης ονομάζεται υπερινσουλιναιμία.
- Όταν χρειάζονται αυξημένα επίπεδα ινσουλίνης για τη διατήρηση φυσιολογικών επιπέδων γλυκόζης, λέμε ότι κάποιος έχει αντίσταση στην ινσουλίνη.
- Όταν τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα δεν ρυθμίζονται, ακόμη και με αυξημένες ποσότητες ινσουλίνης, το άτομο λέγεται ότι έχει λανθάνοντα διαβήτη («προδιαβήτη»).
- Αν τα επίπεδα γλυκόζης συνεχίζουν να αυξάνονται (παρά τα αυξημένα επίπεδα ινσουλίνης), η κατάσταση αναφέρεται ως διαβήτης τύπου 2.
Η διάγνωση αυτών των καταστάσεων βασίζεται σε εξετάσεις αίματος.
Αντίσταση στην ινσουλίνη και υπερινσουλιναιμία μπορεί να συμβεί τόσο σε γυναίκες με φυσιολογικό βάρος όσο και σε υπέρβαρες γυναίκες με ΣΠΩ. Μέχρι την ηλικία των 40 ετών το 35% των υπέρβαρων γυναικών με ΣΠΩ μπορεί αναπτύξουν «προδιαβήτη». Σε γυναίκες που είναι υπέρβαρες αλλά δεν έχουν ΣΠΩ τα αντίστοιχο ποσοστό είναι 10%. Ο κίνδυνος για διαβήτη είναι πολύ υψηλότερος στις γυναίκες με ΣΠΩ και αυξάνει επίσης από το οικογενειακό ιστορικό διαβήτη.
Υπογονιμότητα. Πολλές γυναίκες με ΣΠΩ δεν έχουν ωορρηξία τακτικά, και μπορεί να αργήσουν. Εκτίμηση για υπογονιμότητα συνιστάται μετά από 6-12 μήνες προσπάθειες για να μείνετε έγκυος.
Καρδιοπάθειες. – Οι γυναίκες που είναι υπέρβαρες και έχουν επίσης αντίσταση στην ινσουλίνη ή διαβήτη μπορεί να έχουν επίσης αυξημένο κίνδυνο στεφανιαίας νόσου. Δεν είναι γνωστό με βεβαιότητα αν όλες οι γυναίκες με ΣΠΩ διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο καρδιοπάθειας. Η απώλεια βάρους και η ρύθμιση των ανωμαλιών της ινσουλίνης μειώνει τον κίνδυνο αυτό.
Άπνοια ύπνου. Η άπνοια ύπνου είναι μια κατάσταση κατά την οποία η αναπνοή σταματά (άπνοια) κατά τη διάρκεια του ύπνου για σύντομα χρονικά διαστήματα. Οι ασθενείς συχνά βιώνουν κόπωση και υπνηλία στην διάρκεια της ημέρας. Υπάρχουν ενδείξεις ότι η άπνοια ύπνου, χωρίς θεραπεία, αυξάνει τον κίνδυνο αντίστασης στην ινσουλίνη, παχυσαρκίας, διαβήτη, και καρδιαγγειακών προβλημάτων (υψηλή πίεση, καρδιακή προσβολή, αρρυθμίες) και εγκεφαλικού επεισοδίου. Ο κίνδυνος αυτός υπάρχει λόγω αλλαγών στον καρδιακό ρυθμό και την αρτηριακή πίεση κατά την διάρκεια του ύπνου.
Άπνοια του ύπνου μπορεί να εμφανίσουν έως και το 50% των γυναικών με ΣΠΩ. Η κατάσταση διαγιγνώσκεται σε ειδικό ιατρείο ύπνου και είναι θεραπεύσιμη.
Διάγνωση του Συνδρόμου Πολυκυστικών Ωοθηκών
Η διάγνωση δεν γίνεται με μία μόνο εξέταση. Η διάγνωση βασίζεται στα συμπτώματα, τις εξετάσεις αίματος, και στην εξέταση του ιατρού. Για να διαγνωστεί μία γυναίκα με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών ρέπει να έχει 2 από τα 3 παρακάτω κριτήρια και είναι τα εξής:
- Διαταραχές στην έμμηνο ρύση που προκαλούνται από απουσία ωορρηξίας ή ακανόνιστη ωορρηξία.
- Αυξημένα επίπεδα ανδρογόνων ορμονών. Αυτό αποδεικνύεται είτε από την παρουσία συμπτωμάτων (υπερβολική τριχοφυία, ακμή, ή αλωπεκία) ή από τις εξετάσεις αίματος (υψηλά επίπεδα ανδρογόνων).
- Εικόνα πολυκυστικών ωοθηκών στο κολπικό υπερηχογράφημα.
Επιπλέον, δεν πρέπει να υπάρχει άλλη αιτία που να αυξάνει τα επίπεδα των ανδρογόνων ή να προκαλεί ανωμαλίες στην περίοδο (π.χ. συγγενής υπερπλασία των επινεφριδίων, όγκοι που εκκρίνουν ανδρογόνα ή υπερπρολακτιναιμία).
Οι εξετάσεις αίματος συνήθως γίνονται για να αποκλείσουμε άλλη αιτία που μπορεί να προκαλεί τα συμπτώματα. Οι εξετάσεις αίματος που συστήνονται συνήθως αφορούν κύηση (β-hCG), την προλακτίνη, την θυρεοειδική ορμόνη (TSH) και την ωοθυλακιοτρόπο ορμόνη (FSH). Τα επίπεδα ινσουλίνης δεν χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση ΣΠΩ. Είναι υψηλά σε υπέρβαρα άτομα και επιπλέον δεν υπάρχει επίπεδο ινσουλίνης που είναι “διαγνωστικό” για ΣΠΩ.
Αν διαγνωστεί ΣΠΩ συχνά συνιστούμε να ελέγχεται η γλυκόζη του αίματος και η χοληστερίνη. Ο καλύτερος τρόπος ελέγχου για «προδιαβήτη» ή διαβήτη είναι η δοκιμασία ανοχής γλυκόζης και όχι οι τυχαίες μετρήσεις σακχάρου νηστείας. Ανάλογα με τις ενδείξεις κάποιοι προτείνουν έλεγχο και για την άπνοια του ύπνου (σε ειδικά ιατρεία ύπνου). Σε γυναίκες με μέτρια ή σοβαρή υπερτρίχωση συστήνονται εξετάσεις για τεστοστερόνη και θειική δεϋδροεπιανδροστερόνη (DHEA-S).
Γυναίκες που έχουν διαγνωστεί με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών πρέπει να παρακολουθούνται. Τα συμπτώματα του συνδρόμου μπορεί να φαίνονται ασήμαντα και η θεραπεία περιττή. Ωστόσο, χωρίς θεραπεία, το ΣΠΩ μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης άλλων προβλημάτων υγείας στο μέλλον.
Αντιμετώπιση (Θεραπείες) του Συνδρόμου Πολυκυστικών Ωοθηκών
Αντισυλληπτικά χάπια. Τα αντισυλληπτικά χάπια (χάπια οιστρογόνων και προγεστερόνης) είναι η πιο συχνά χρησιμοποιούμενη θεραπεία για τη ρύθμιση της έμμηνου ρύσεως σε γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (ΣΠΩ). Τα αντισυλληπτικά προστατεύουν τη γυναίκα από υπερπλασία ή καρκίνο του ενδομητρίου προκαλώντας περίοδο κάθε μήνα. Είναι επίσης αποτελεσματικά για τη θεραπεία της υπερτρίχωσης και της ακμής.
Οι γυναίκες με ΣΠΩ κατά καιρούς μπορεί να έχουν ωορρηξία, και τα αντισυλληπτικά παρέχουν προστασία από την εγκυμοσύνη. Παρά το γεγονός ότι με τα αντισυλληπτικά υπάρχει αιμορραγία μία φορά το μήνα, αυτό δεν σημαίνει ότι το ΣΠΩ θεραπεύτηκε. Τα χάπια καλύπτουν το πρόβλημα. Σταματώντας τα οι ακανόνιστοι κύκλοι επιστρέφουν.
Τα αντισυλληπτικά μειώνουν επίσης την παραγωγή των ανδρογόνων στον οργανισμό.. Έτσι μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση της υπερτρίχωσης και της ακμής.
Πριν από την λήψη των αντισυλληπτικών πρέπει να γίνει εξέταση για τον αποκλεισμό της πιθανότητας εγκυμοσύνης. Αν δεν υπήρχε περίοδος για περισσότερο από έξι εβδομάδες μπορεί να χρειαστεί να πάρετε χάπια προγεστερόνης (Duphaston ή Primolut-Nor) για να προκληθεί περίοδος.
Παρενέργειες: Μερικές γυναίκες που παίρνουν αντισυλληπτικά χάπια (όχι μόνο εκείνες με ΣΠΩ) μπορεί να σταματήσουν να έχουν περίοδο εντελώς ή να έχουν μικρή ακανόνιστη αιμορραγίας (η οποία συνήθως υποχωρεί μετά από λίγους κύκλους).
Πολλές γυναίκες ανησυχούν ότι θα πάρουν βάρος με την χρήση του χαπιού. Αυτό είναι απίθανο με τα νέα χαμηλής δόσης χάπια. Κάποιες αναπτύσσουν ναυτία, ευαισθησία στο στήθος και φούσκωμα στην κοιλιά αλλά αυτά τα συμπτώματα συνήθως υποχωρούν μετά από δύο ή τρεις μήνες.
Το χάπι είναι ασφαλές και αποτελεσματικό, αν και αυξάνει ελαφρώς τον κίνδυνο θρόμβωσης. Αυτό είναι μια σπάνια επιπλοκή σε νέες, υγιείς γυναίκες που δεν καπνίζουν. (Δείτε επίσης: Το Αντισυλληπτικό Χάπι).
Χάπια Προγεστερόνης. Μια άλλη μέθοδος για την αντιμετώπιση της ακανόνιστης εμμηνορυσίας είναι να παίρνετε μια ορμόνη που ονομάζεται προγεστερόνη (Duphaston ή Primolut-Nor) για 10 έως 14 ημέρες κάθε έναν έως τρεις μήνες. Αυτό προκαλεί περίοδο σε όλες σχεδόν τις γυναίκες με ΣΠΩ, αλλά δεν βοηθά όσο αναφορά την υπερτρίχωση και την ακμή και δεν εμποδίζει την εγκυμοσύνη. Μπορεί να μειώσει όμως τον κίνδυνο του καρκίνου της μήτρας.
Αντιμετώπιση της υπερβολικής τριχοφυίας. Μπορεί να γίνει με το ξύρισμα, την χρήση του αποτριχωτικών αλοιφών, την ηλεκτρόλυση, ή θεραπεία με λέιζερ. Η ανησυχία ότι αυτές οι θεραπείες προκαλούν ταχύτερη επανεμφάνιση της τριχοφυίας δεν έχει βάση.
Όπως αναφέρθηκε παραπάνω τα αντισυλληπτικά χάπια μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να συμβάλουν στον περιορισμό της υπερτρίχωσης και την αντιμετώπιση της ακμής. Μπορεί να χρειαστούν έως και 6 μήνες για να φανούν τα αποτελέσματα. Εάν μετά από αυτό το διάστημα δεν υπάρχει βελτίωση απαιτείται άλλη προσέγγιση.
Η αλωπεκία κάποιες φορές μπορεί να αντιμετωπιστεί με φάρμακα. Άλλες επιλογές περιλαμβάνουν την αντικατάσταση των μαλλιών και τις περούκες.
Η απώλεια βάρους. Είναι μια από τις πιο αποτελεσματικές προσεγγίσεις για τη διαχείριση των ανωμαλιών της ινσουλίνης, της ακανόνιστης έμμηνου ρύσης, και των υπόλοιπων συμπτωμάτων του ΣΠΩ. Υπάρχουν πολλές υπέρβαρες γυναίκες με ΣΠΩ που χάνοντας το 5-10% του αρχικού τους βάρους, αποκτούν τακτικές περιόδους. Η απώλεια βάρους επιτυγχάνεται με ένα σωστό πρόγραμμα διατροφής και άσκησης. Φάρμακα που βοηθούν στην απώλεια βάρους και ειδικές χειρουργικές επεμβάσεις σε ακραίες περιπτώσεις.
Μετφορμίνη (Glucophage). Είναι φάρμακο που βελτιώνει την δράση και αυξάνει την αποτελεσματικότητα της ινσουλίνης που παράγεται από το σώμα. Είναι μια θεραπεία για τον διαβήτη τύπου 2, αλλά σε επιλεγμένες περιπτώσεις μπορεί να χορηγείται και σε γυναίκες με ΣΠΩ.
- Αν μια γυναίκα δεν έχει τακτική περίοδο, η πρώτη προσέγγιση είναι τα αντισυλληπτικά χάπια. Εάν υπάρχει πρόβλημα με αυτή την αγωγή μπορεί να χορηγηθεί μετφορμίνη. Ίσως πάρει μέχρι και 6 μήνες για να σταθεροποιηθεί η περίοδος. Η χορήγηση χαπιών προγεστερόνης αυτό το διάστημα βοηθά στην έλευση της εμμήνου ρύσεως.
- Η μετφορμίνη μπορεί να βοηθήσει στην απώλεια βάρους. Παρά το γεγονός ότι δεν είναι ειδικό φάρμακο για την απώλεια βάρους, κάποιες μελέτες έχουν δείξει ότι γυναίκες με ΣΠΩ που βρίσκονται σε δίαιτα χάνουν περισσότερο βάρος όταν προστίθεται μετφορμίνη. Απαραίτητη βέβαια είναι η σωστή διατροφή και η άσκηση, επειδή το βάρος που χάνεται κατά την πρώιμη φάση της θεραπείας με μετφορμίνη μπορεί να ανακτηθεί με την πάροδο του χρόνου.
Η μετφορμίνη δεν είναι συνήθως τόσο αποτελεσματική στην πρόκληση ωοθυλακιορρηξίας όσο η κλομιφαίνη σε περιπτώσεις ΣΠΩ και υπογονιμότητας.
Επίσης δεν συνιστάται για τις γυναίκες (με ΣΠΩ) που έχουν υπερβολική τριχοφυΐα. Τα αντισυλληπτικά χάπια είναι καλύτερη επιλογή.
Θεραπεία της υπογονιμότητας στο Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών
Αν οι εξετάσεις δείξουν ότι η απουσία ωορρηξίας είναι η αιτία της υπογονιμότητας, υπάρχουν πολλές θεραπευτικές επιλογές. Λειτουργούν καλύτερα σε γυναίκες που δεν είναι υπέρβαρες.
- Η κύρια θεραπευτική προσέγγιση είναι η απώλεια βάρους. Ακόμη και μια μέτρια απώλεια κιλών (5-10% του αρχικού βάρους) μπορεί να επαναφέρει την φυσιολογική ωορρηξία. Επίσης βελτιώνει αποτελεσματικότητα των άλλων θεραπειών υπογονιμότητας.
- Κλομιφαίνη. Πρόκειται για φαρμακευτική αγωγή που διεγείρει τις ωοθήκες να απελευθερώσουν ένα ή περισσότερα ωάρια. Το χάπι αυτό παίρνεται από το στόμα, και προκαλεί ωορρηξία στο 80% περίπου των γυναικών με ΣΠΩ. Περίπου το 50% των γυναικών αυτών θα μείνουν έγκυες. (Δείτε επίσης: Πρόκληση με Κιτρική Κλομιφαίνη).
- Η λετροζόλη είναι φάρμακο εγκεκριμένο στις ΗΠΑ για τη θεραπεία του καρκίνου του μαστού. Δεν έχει εγκριθεί για πρόκληση ωορρηξίας αλλά, ορισμένες μελέτες έχουν δείξει υψηλότερα ποσοστά γεννήσεων σε σχέση με την κλομιφαίνη, σε υπέρβαρες γυναίκες με ΣΠΩ.
- Κάποιες μελέτες δείχνουν ότι η προσθήκη μετφορμίνης μαζί με την κλομιφαίνη βελτιώνει τις πιθανότητες ωορρηξίας.
- Αν η θεραπεία με κλομιφαίνη δεν αποδώσει, συστήνεται θεραπεία με γοναδοτροπίνες (ενέσεις ωοθυλακιοτρόπου ορμόνης, FSH). Σχεδόν όλες οι γυναίκες με ΣΠΩ κάνουν ωορρηξία με αυτές τις ενέσεις και περίπου το 60% θα επιτύχουν εγκυμοσύνη.
Πηγές