Η εφηβεία είναι η διαδικασία των μεταβολών που φυσιολογικά συμβαίνουν στο σώμα ενός κοριτσιού ώστε να αλλάξει και να γίνει σταδιακά περισσότερο σαν ενός ενήλικα.
Πότε αρχίζει η εφηβεία
Οι αλλαγές αυτές φυσιολογικά μπορεί να αρχίσουν το νωρίτερο στην ηλικία των 8 ετών ή το αργότερο μέχρι και 13 ετών. Η εφηβεία ξεκινά όταν ο εγκέφαλος σας στέλνει σήματα μέσω των ορμονών σε ορισμένα μέρη του σώματος για να αρχίσουν να αναπτύσσονται και να αλλάζουν. Οι ορμόνες είναι χημικές ουσίες που ελέγχουν τις λειτουργίες του σώματος.
Ποιες αλλαγές συμβαίνουν κατά την εφηβεία
Στην διάρκεια της εφηβείας, οι ορμόνες προκαλούν τις παρακάτω αλλαγές:
- Αύξηση στο ύψος και αύξηση του σωματικού βάρους.
- Το σώμα θα αποκτήσει καμπύλες.
- Το στήθος μεγαλώνει.
- Θα αυξηθεί η τριχοφυΐα στις μασχάλες και γύρω από το αιδοίο.
- Η μυρωδιά του σώματος μπορεί να αλλάξει.
- Μπορεί να εμφανιστούν ακμή ή σπυράκια.
- Θα υπάρξει η εμφάνιση της πρώτης περιόδου (έμμηνος ρύση).
Καθώς το στήθος αρχίζει να αλλάζει, οι πιο σκούρες περιοχές γύρω από τις θηλές (θηλαία άλως) παρουσιάζονται πιο πρησμένες. Το στήθος γίνεται πιο στρογγυλό και πιο μεγάλο σταδιακά. Μερικές φορές ο ένας μαστός μπορεί να φαίνεται λίγο μεγαλύτερος από το άλλο. Κάποιες στιγμές οι μαστοί μπορεί να πονάνε. Αυτό είναι φυσιολογικό.
Τι είναι η περίοδος (έμμηνος ρύση)
Αρχίζοντας από την εφηβεία, κάθε μήνα το σώμα σας προετοιμάζεται για μια πιθανή εγκυμοσύνη. Ορμόνες δίνουν σήμα στις ωοθήκες να απελευθερώσουν ένα ωάριο κάθε μήνα το οποίο μεταφέρεται σε μία από τις δύο σάλπιγγες. Παράλληλα κατά την ίδια χρονική περίοδο, το εσωτερικό τοίχωμα της μήτρας (ενδομήτριο) αρχίζει να αυξάνεται σε μέγεθος και να παχαίνει. Αν το ωάριο δεν γονιμοποιηθεί από το σπέρμα, δεν θα προκύψει εγκυμοσύνη. Το τοίχωμα (ενδομήτριο) εκφυλίζεται και ρέει έξω από το σώμα μέσω του κόλπου. Αυτό ονομάζεται περίοδος ή έμμηνος ρύση.
Πότε ξεκινά. Στα περισσότερα κορίτσια η περίοδος ξεκινά μεταξύ των 12 και 14 ετών, αλλά κάποιες φορές συμβαίνει νωρίτερα ή αργότερα.
Πόσο διαρκεί. Οι περίοδοι συνήθως διαρκούν από 2 έως 7 ημέρες. Συνήθως έρχονται κάθε 21 με 45 ημέρες. Συχνά δεν έχουν τακτικότητα τον πρώτο καιρό. Μπορεί κάποια περίοδος να μην έρθει (να χαθεί) ή να έχετε δύο περιόδους σε ένα μήνα. Αυτό είναι φυσιολογικό. Μπορεί να χρειαστούν περίπου 6 χρόνια μετά την πρώτη περίοδό σας για να αποκτήσετε έναν κανονικό κύκλο. Έχετε υπόψη σας ότι μια χαμένη περίοδος μπορεί να είναι ένα σημάδι εγκυμοσύνης αν είχατε σεξουαλική επαφή.
Χρειάζεται προετοιμασία. Είναι καλύτερα να είστε προετοιμασμένες για την περίοδο σας, ακόμα κι αν δεν έχει αρχίσει ακόμα. Να έχετε σερβιέτες έτοιμες στο σπίτι και να τις έχετε μαζί σας και στο σχολείο.
Πώς λειτουργούν οι σερβιέτες και τα ταμπόν. Οι σερβιέτες τοποθετούνται στο εσωτερικό του εσώρουχου. Απορροφούν το αίμα καθώς βγαίνει από τον κόλπο. Τα ταμπόν εισάγονται στον κόλπο και απορροφούν το αίμα πριν φύγει από το σώμα.
Πόσο συχνά πρέπει να αλλάζω σερβιέτα ή ταμπόν μου. Θα πρέπει να αλλάζεται σερβιέτα ή ταμπόν σας τουλάχιστον κάθε 4-8 ώρες. Στις πρώτες ημέρες που η περίοδος είναι πιο βαριά, μπορεί να χρειαστεί να τα αλλάζετε πιο συχνά.
Ενοχλήσεις που συνοδεύουν την περίοδο
Μερικά κορίτσια έχουν επώδυνες κράμπες στο κάτω μέρος της κοιλιάς και στη μέση κατά την έναρξη της περιόδου. Κάποια παρουσιάζουν πονοκέφαλο και ζαλάδα. Τέλος κάποιες φορές μπορεί να εμφανίσουν εμετούς ή διάρροια.
Για να ανακουφιστείτε από τις επώδυνες κράμπες, δοκιμάστε τα εξής:
- Πάρτε ιβουπροφαίνη (Nurofen ή Algofren)ή ναπροξένη (Naprosyn) αν δεν έχετε αλλεργία στην ασπιρίνη ή σοβαρό άσθμα. Εναλλακτικά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε παρακεταμόλη (Depon ή Panadol) ή Ponstan.
- Η άσκηση βοηθά στην αντιμετώπιση του πόνου.
- Τοποθετήστε μια θερμοφόρα την κοιλιά σας ή στη μέση σας (ανάλογα που πονάτε περισσότερο).
Πότε πρέπει να ανησυχήσω για την περίοδό μου
Αν προκύψει κάποιο από τα παρακάτω θέματα συζητήστε το με τους γονείς και τον ιατρό σας:
- Είστε 15 ετών και δεν ξεκίνησε η περίοδος.
- Είχατε τακτική περίοδο κάθε μήνα και στη συνέχεια έπαψε να είναι τακτική.
- Η περίοδός σας έρχεται συνεχώς (τουλάχιστον 2-3 κύκλους) νωρίτερα από τις 21 ημέρες ή μετά τις 45 ημέρες (καθυστερεί).
- Η περίοδο σας δεν έχει έρθει για 90 ημέρες (ακόμα και αν αυτό συμβαίνει μόνο μία φορά).
- Η περίοδος διαρκεί περισσότερο από 7 ημέρες.
- Η περίοδος σας είναι τόσο βαριά που πρέπει να αλλάξετε σερβιέτες ή ταμπόν συχνά (περισσότερο από μία φορά κάθε 1-2 ώρες).
- Έχετε επώδυνες κράμπες που σας εμποδίζουν στις καθημερινές σας δραστηριότητες και δεν υποχωρούν με τα παυσίπονα.
Πότε θα πρέπει να κάνετε την πρώτη επίσκεψη στον γυναικολόγο
Ο γυναικολόγος είναι ο ιατρός που ειδικεύεται στη φροντίδα της υγείας των γυναικών. Η πρώτη γυναικολογική επίσκεψη ίσως πρέπει να γίνεται μεταξύ των ηλικιών 13 και 15 ετών. Συνήθως πρόκειται για μια απλή συζήτηση ανάμεσα σε εσάς και το γιατρό σας. Συζητήστε για τις αλλαγές στο σώμα και για την περίοδό σας και ενημερωθείτε για το εμβόλιο για το ιό των κονδυλωμάτων (HPV). Μπορείτε επίσης να μάθετε τι να περιμένετε σε μελλοντικές επισκέψεις και να πάρετε γενικότερες πληροφορίες σχετικά με το πώς να παραμείνετε υγιείς. Αν σας απασχολεί, ζητήστε πληροφορίες για το σεξ (αντισύλληψη και προφύλαξη από σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα).
Τι είναι η ακμή
Η ακμή προκαλείται από υπερδραστηριότητα στους αδένες του δέρματος που παράγουν ένα φυσικό λιπαντικό που ονομάζεται σμήγμα. Στην εφηβεία οι αδένες παράγουν επιπλέον σμήγμα που μπορεί να φράξει τους πόρους στο δέρμα σας.
Πώς να αντιμετωπίσω την ακμή. Πλένετε το πρόσωπό σας τακτικά με νερό και ένα ήπιο καθαριστικό για να βοηθήσει να απαλλαγείτε από το επιπλέον σμήγμα. Αυτό βοηθά να μειωθούν τα σπυράκια και η ακμή. Αποφύγετε τα προϊόντα που κάνουν στεγνή την επιδερμίδα ή την ερεθίζουν. Μην τρίβετε ή ξύνετε το δέρμα σας. Υπάρχουν και ορισμένα φάρμακα που μπορούν να βοηθήσουν σε πιο δύσκολες περιπτώσεις. Συζητήστε τε το με το ιατρό σας.
Περισσότερες πληροφορίες
Διαβάστε επίσης
Η πρώτη επίσκεψη στον γυναικολόγο
